Μετά την εξάντληση της προηγούμενης έκδοσης, που χρησιμοποιήθηκε αρκετά χρόνια ως διδακτικό σύγγραμμα από τους φοιτητές των τμημάτων Μηχανολόγων και Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., θεώρησα ότι ήταν ανάγκη να ξαναγραφεί το βιβλίο. Με την ευκαιρία αυτή ήταν φυσικό να συμπληρωθούν και να αναθεωρηθούν διάφορα θεματικά στοιχεία, που είχε φανεί, από τη μακρόχρονη χρήση του βιβλίου, ότι χρειάζονταν βελτιώσεις. Αυτά έγιναν χωρίς ουσιαστικά να αλλάξει η διάρθωση της ύλης. Έτσι, και πάλι, στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η περιγραφική στατιστική, στο δεύτερο περιλαμβάνονται στοιχεία από τη θεωρία πιθανοτήτων και στο τρίτο αναπτύσσονται οι βασικές στατιστικές κατανομές. Στα επόμενα τρία κεφάλαια εξετάζονται τα θέματα των εκτιμήσεων, του ελέγχου των υποθέσεων και της παλινδρόμησης και συσχέτισης αντίστοιχα. Τέλος, προσέθεσα το έβδομο κεφάλαιο, το οποίο είναι μια εισαγωγή στο ιδιαίτερα σημαντικό θέμα της ανάλυσης μεταβλητότητας. Συμπληρωματικά, σε δυο παραρτήματα δίνονται ορισμένα στοιχεία από τη θεωρία συνόλων και μια σειρά από στατιστικούς πίνακες, που είναι εντελώς απαραίτητοι κατά τη μελέτη του κειμένου.
Κατά τη δόμηση τόσο της συνολικής ύλης, όσο και της ύλης κάθε κεφαλαίου επιδιώχθηκε βασικά η πιο καλή κάλυψη των αναγκών των φοιτητών και των διπλωματούχων Μηχανικών σε γνώσεις στατιστικής ανάλυσης. Έτσι, καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια να γίνεται φανερό ότι οι μέθοδοι της σταστικής ανάλυσης δεν αποτελούν απλές αριθμητικές επεξεργασίες, αλλά μια θεμελιωμένη και πειθαρχημένη επιστημονική ενότητα, που πρέπει μάλιστα να χρησιμοποιείται μετά από αρκετή κατανόηση. Παράλληλα, δε χρησιμοποιήθηκαν προχωρημένες μαθηματικές αναλύσεις εκεί όπου από τη μια δε θα προσέφεραν τίποτα σ’ εκείνον που ενδιαφέρεται μόνο να χρησιμοποιήσει τη Στατιστική, και από την άλλη δεν οδηγούσαν σε λογικές ασυνέχειες κατά την παρουσίαση των διαφόρων θεμάτων, που θα ήταν σε βάρος της εύκολης κατανόησής τους. Επιδιώχθηκε, δηλαδή, το περιεχόμενο να μην είναι ούτε πολύ θεωρητικό, ούτε όμως πρακτικό, γεγονός που εκφράζει τη γενική άποψή μου ότι χρήσιμη θεωρία σημαίνει πράξη και πράξη που στερείται θεωρητικής θεμελίωσης είναι τουλάχιστο ελλιπής.
Η οργάνωση όλων των κεφαλαίων είναι ίδια. Συγκεκριμένα, στην αρχή περιγράφεται το πρόβλημα, ή τα προβλήματα, που πρέπει να λυθεί, στη συνέχεια εξετάζεται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίον μπορούμε να το λύσουμε και τέλος δίνονται χαρακτηριστικά παραδείγματα. Παράλληλα, προσέθεσα ορισμένες εφαρμογές, που έχουν προκύψει από την ανάλυση πρακτικών προβλημάτων, με τις οποίες πιστεύω ότι θα βοηθηθεί ο αναγνώστης να κατανοήσει τη φύση των προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίσει με τις μεθόδους της Στατιστικής· κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τις ασκήσεις, που διευκολύνουν την κατανόηση της θεωρίας, αλλά δεν αποκαλύπτουν προβληματικές καταστάσεις, που μπορούν να αντιμετωπισθούν με τις στατιστικές αναλύσεις. Το σύνολο σχεδόν των παραδειγμάτων και των εφαρμογών συνδέεται με πραγματικά προβλήματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ασκήσεις που ακολουθούν κάθε θεωρητική ενότητα. Σ’ όλες τις ασκήσεις δίνονται οι απαντήσεις. Βιβλιογραφικές παραπομπές στο εσωτερικό του κειμένου γίνονται μόνο στις περιπτώσεις που δεν αποδεικνύεται κάτι που χρησιμοποιείται. Βέβαια, ο σχεδιασμός του βιβλίου έχει γίνει έτσι ώστε να είναι πλήρες με την έννοια ότι δε χρειάζεται να ανατρέξει ο αναγνώστης σε συμπληρωματικά συγγράμματα.
Με βάση τα παραπάνω ελπίζεται ότι ο μελετητής του βιβλίου θα κατανοήσει εύκολα τη θεωρία, θα αντιληφθεί τη χρησιμότητα της εφαρμογής των μεθόδων της Στατιστικής στους διάφορους τομείς ενασχόλησης των Mηχανικών και θα αποκτήσει την ικανότητα να τη χρησιμοποιεί για να λύνει πραγματικά προβλήματα.
Περιέχει:
- Eισαγωγή στη στατιστική ανάλυση
- Πιθανότητα και κατανομές πιθανότητας
- Βασικές κατανομές
- Στατιστικές εκτιμήσεις
- Στατιστικός έλεγχος υποθέσεων
- Παλινδρόμηση – Συσχέτιση
- Ανάλυση μεταβλητότητας
- Στοιχεία συνόλων
Στατιστικοί πίνακες
