Διαστατική Μετρολογία

Οι διαστατικές μετρήσεις είναι ένας ζωτικός κρίκος μεταξύ κατασκευαστικού σχεδίου και προϊόντος. Ο σχεδιαστής μηχανικός δίνει λεπτομερειακές προδιαγραφές σε διαστασιολογημένα σχέδια και ο κατασκευαστής μηχανικός τις προσδίδει στην τελική μορφή του προϊόντος με τη βοήθεια κατάλληλων και ποικίλλων διαστατικών μετρήσεων. Στη συνέχεια ο ελεγκτής ποιότητας πάλι με διαστατικές μετρήσεις με περισσότερο ή λιγότερο σύνθετα όργανα ελέγχει και εξασφαλίζει την απαιτούμενη ποιότητα. Τόσο οι βασικές όσο και οι πιο εξελιγμένες μέθοδοι μετρήσεων στηρίζονται σε παρεμφερείς αρχές όπως: στήριξη και προσανατολισμός τεμαχίων, ορισμός συστήματος συντεταγμένων και στοιχείων αναφοράς, γεωμετρική συσχέτιση κ.λ.π.
Στην προσπάθεια να περιληφθεί σε ένα βιβλίο όλο το πεδίο των διαστατικών μετρήσεων καθώς η θεωρία των σφαλμάτων μετρήσεων και οι ανοχές διαστάσεων (με τους κατάλληλους πίνακες), δίνεται έμφαση σε αρχές και γενικά χαρακτηριστικά που εφαρμόζονται σε σύνολο μεθοδολογιών και οργάνων.
Το παρόν βιβλίο αφενός καλύπτει διδακτικές ανάγκες της Μετρολογίας και του Ποιοτικού Ελέγχου, αφετέρου είναι χρήσιμο εργαλείο σε όσους ασχολούνται με τις μετρήσεις.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Kεφάλαιο 1: Εισαγωγή

Kεφάλαιο 2: Μονάδες και Πρότυπα

1. Γενικά
2. Σύστημα SI
3. Πρωτότυπα και πρότυπα μέτρησης
4. Ελληνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας
5. Ορολογία

Kεφάλαιο 3: Διαστατική Μετρολογία (DIN 2257 PART I)

1. Γενικά
2. Μονάδες
3. Μετρολογικές έννοιες

Kεφάλαιο 4: Μέτρηση Μήκους

1. Βιομηχανικά πρότυπα μέτρησης μήκους
2. Συνήθη όργανα μέτρησης μηκών
3. Όργανα σύγκρισης μηκών

Kεφάλαιο 5: Συμβολομετρία

1. Φύση του φωτός
2. Συμβολή φωτεινών κυμάτων
3. Οπτικά πλακίδια (optical flats)
4. Μέτρηση με οπτικά πλακίδια
5. Συμβολόμετρα (interferometers)
6. Φωτεινές πηγές συμβολομέτρων

Kεφάλαιο 6: Σφάλματα μέτρησης

1. Πηγές σφάλματος
2. Τύποι σφαλμάτων
3. Υπολογισμός τυχαίων σφαλμάτων
4. Κανονική κατανομή (Gaussian distribution)
5. Διάστημα εμπιστοσύνης μεμονωμένων τιμών (confidence interval)
6. Διάστημα εμπιστοσύνης μέσης τιμής, VB_x
7. Αβεβαιότητα μέτρησης (measurement uncertainty)
8. Υπολογισμός αβεβαιότητας μέτρησης
9. Εκτίμηση της μεθόδου μέτρησης
10. Παραδείγματα

Kεφάλαιο 7: Ανοχές Διατάσεων – Συναρμογές

1. Γενικά
2. Ορολογία
3. Συμβολισμός ανοχής
4. Ανοχές – βασικές αποκλίσεις για ονομαστικά μεγέθη έως 3150 mm
5. Γραφική παράσταση πεδίου ανοχών αξόνων και τρυμάτων
6. Πρότυπα ορίου ή ελεγκτήρες ορίου (limit gages)
7. Ασκήσεις

Kεφάλαιο 8: Γεωμετρικά Χαρακτηριστικά Τεχνολογικών Επιφανειών

1. Γενικές έννοιες – ορισμοί
2. Τυποποίηση τραχύτητας επιφάνειας
3. Χαρακτηριστικές παράμετροι επιφάνειας κατά το σύστημα Μ
4. Ορισμοί παραμέτρων γεωμετρικών χαρακτηριστικών τεχνολογικών επιφανειών
5. Στατιστική ανάλυση γεωμετρικών χαρακτηριστικών επιφανειών
6. Συμβολισμός γεωμετρικών χαρακτηριστικώντεχνολογικών επιφανειών
7. Βαθμοί τραχύτητας που επιτυγχάνονται με τις διάφορες κατεργασίες κοπής
8. Συσχέτιση τραχύτητας επιφάνειας-ανοχών-λειτουργίας επιφάνειας-κόστους κατεργασίας
9. Απαιτήσεις τραχύτητας κατά τη σχεδίαση τεμαχίων
10. Μετρήσεις, Έλεγχος και Οργανολογία της τραχύτητας
11. Κανόνες και μεθοδολογία μέτρησης τραχύτηταςτεχνολογικών επιφανειών με μέθοδο αρχής στυλίσκου (EN ISO 4288 :1997)

Kεφάλαιο 9: Μέτρηση Γωνιών

1. Γενικά
2. Συγκριτικές μέθοδοι μέτρησης
3. Αμεση μέτρηση
4. Μέτρηση γωνιακής απόστασης με κυκλικό διαιρέτη (circular dividing)
5. Οπτικά όργανα
6. Όργανα με αρχή το φαινόμενο της βαρύτητας

Kεφάλαιο 10: Μέτρηση Ευθυγραμμότητας, Επιπεδότητας, Καθετότητας

1. Γενικά
2. Οπτική μεθοδολογία
3. Ευθυγραμμότητα
4. Επιπεδότητα
5. Καθετότητα
6. Παραδείγματα εφαρμογών οργάνων με αυτοδιευρυντή δέσμης στη διαστατική μετρολογία

Kεφάλαιο 11: Σφαιρικότητα – Κυκλικότητα

1. Γενικά
2. Ορισμοί – έννοιες (ISO 1101:1983/Ext 1:1983)
3. Μέτρηση κυκλικότητας: πως επιτυγχάνεται
4. Χαρακτηριστικές μορφές σφάλματος κυκλικότητας
5. Λειτουργική ανάγκη μελέτης κυκλικότητας
6. Συστήματα μέτρησης κυκλικότητας
7. Κυλινδρικότητα
8. Μέτρηση σφαιρικότητας χωρίς επαφή

Kεφάλαιο 12: Σπειρώματα

1. Ιστορικά στοιχεία
2. Γενικά
3. Βασικά χαρακτηριστικά σπειρωμάτων
4. Είδη σπειρωμάτων
5. Προτυποποίηση σπειρωμάτων – ανοχές σπειρωμάτων
6. Μετρικό σύστημα σπειρωμάτων γενικής χρήσης κατά ISO
7. Σφάλματα σπειρωμάτων
8. Έλεγχος σπειρωμάτων
9. Ελεγκτήρες σπειρωμάτων (Thread Gages)
10. Ελεγκτήρες με ένδειξη
11. Εργαλεία χειρός για τη μέτρηση σπειρωμάτων
12. Μέτρηση χαρακτηριστικών στοιχείων σπειρωμάτων
13. Έλεγχος σπειρωμάτων με οπτικά όργανα
14. Αναλυτής ελικοειδούς γραμμής

Kεφάλαιο 13: Μηχανές Τρισδιάστατων Μετρήσεων

1. Γενικά
2. Αρχή λειτουργίας
3. Τύποι μετρητικών μηχανών CMM
4. Τύποι αισθητήρων
5. CMM καθοδηγούμενες άμεσα με υπολογιστή (Direct Computer Control, DCC)
6. Λογισμικό CMM
7. Συστήματα συντεταγμένων
8. Διαστασιολόγηση
9. Μετρολογικά χαρακτηριστικά των CMM
10. Εφαρμογές