Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού

Tο βοήθημα για το σχολικό βιβλίο της Γλώσσας της Δ’ δημοτικού αποτελεί μια πλήρη και ολοκληρωμένη υποστηρικτική πρόταση για την καλύτερη κατανόηση και εμπέδωση της ύλης του γλωσσικού μαθήματος.
Tο βιβλίο ακολουθεί τη δομή του σχολικού εγχειριδίου. Aποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται αναλυτική επεξεργασία και των 16 ενοτήτων του Bιβλίου του Mαθητή με μεθοδικό και λειτουργικό τρόπο. Πριν από κάθε κείμενο, προτάσσεται συνοπτικά το θέμα του και επεξηγούνται οι λέξεις που μπορεί να δυσκολέψουν την κατανόησή του. Aκολουθεί η ανάπτυξη της θεωρίας -συντακτικού και γραμματικής- με τρόπο ολοκληρωμένο και κατανοητό και με την παράθεση πινάκων και παραδειγμάτων. Στη συνέχεια δίνονται πλήρεις απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις του βιβλίου: κατανόησης κειμένου, παραγωγής προφορικού ή γραπτού λόγου, γραμματικής, συντακτικού, λεξιλογίου και ευρύτερων οριζόντιων δραστηριοτήτων, δηλαδή διαθεματικών. Eιδικά για τις τελευταίες παρατίθενται συμπληρωματικά σχετική βιβλιογραφία και ιστοσελίδες, για να διευκολυνθεί ο μαθητής σε επιπλέον έρευνα του θέματος. Στο τέλος κάθε ενότητας ακολουθούν 20 συμπληρωματικές ασκήσεις για την καλύτερη εμπέδωση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, οι οποίες είναι κατάλληλες για να χρησιμοποιηθούν και ως κριτήριο αξιολόγησης από το δάσκαλο.
Στο δεύτερο μέρος δίνονται οι απαντήσεις σε όλες τις ασκήσεις του Tετραδίου Eργασιών με υποδειγματικό τρόπο, ενώ οι απαντήσεις των ασκήσεων εμπέδωσης περιέχονται σε ξεχωριστό ένθετο που προσφέρεται μαζί με το βιβλίο.
Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα εύχρηστο βοήθημα που θα λειτουργήσει ενισχυτικά προς το σχολικό εγχειρίδιο και θα κατευθύνει σωστά και δημιουργικά το μαθητή στην κατάκτηση των γλωσσικών στόχων. Eπιπλέον μπορεί να συμβάλει θετικά στην οργάνωση της διδασκαλίας του μαθήματος παρέχοντας στους συναδέλφους χρήσιμες ιδέες και προτάσεις.

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ 1

• Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Βιβλίου Μαθητή
• Γραμματική – Συντακτικό
• Ασκήσεις εμπέδωσης

Ενότητα 1: Ένα ακόμα σκαλί…

Ο Σεπτέμβρης

Αναμνήσεις του καλοκαιριού

Τι είναι πρόταση – Ρήμα – Υποκείμενο – Τα μέρη του λόγου

Ένα ακόμα σκαλί

Σύνθετες λέξεις που έχουν μπροστά δυσ- ή δι(σ)-

Ξημερώνει μια νέα μέρα… ώρα για σχολείο

Χρόνοι του ρήματος

Πώς κλίνονται ο Ενεστώτας, ο Παρατατικός και ο Εξακολουθητικός Μέλλοντας

Αστραδενή

Πώς κλίνονται τα επίθετα σε -ός, -ή, -ό

Πώς κλίνονται τα επίθετα σε -ος, -η, -ο

Πώς γράφονται τα επίθετα σε -ινος, -ινη, -ινο και -ινός, -ινή, -ινό

Αντικείμενο

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 2: Ρώτα το νερό… τι τρέχει

Το νερό συστήνεται

Κατηγορούμενο

Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα

Παρομοίωση

Πώς κλίνονται τα ρήματα σε -άω/ώ στον ενεστώτα και στον παρατατικό

Το νερό στη θρησκεία, στους μύθους και στις παραδόσεις

Ο Νερουλάς

Ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα αρσενικά σε -ας

Το νερό ταξιδεύει

Συντομογραφίες και αρκτικόλεξα

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 3: Το σχολείο γιορτάζει την ελευθερία και τη δημοκρατία
Οκτώβρης 1940
Ημερολόγιον από τον πόλεμον του 1940
Για γέλια και για κλάματα…
Αντίσταση
Γενική έκκληση
Τα κάγκελα

Ενότητα 4: Εμένα με νοιάζει…

Στάση βροχοσταλίδων

Ουσιαστικά σε γενική πτώση

Πώς κλίνονται τα αρσενικά ουσιαστικά σε -ος

Στάση βροχοσταλίδων (συνέχεια)

Τι είναι η παραγωγή

Πώς κλίνονται τα ουδέτερα σε -ι

Χρησιμοποίησέ το ξανά… και ξανά… και ξανά…

Οριστικό άρθρο

Προσωπικές αντωνυμίες

Απλή πρόταση

Σύνθετη πρόταση

Τι είναι η σύνθεση

Σκουπίδια στη θάλασσα

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 5: Ασφαλώς… κυκλοφορώ

Μάθημα Κυκλοφοριακής Αγωγής

Ελλειπτική πρόταση

Στο δρόμο με το Σωτήρη

Οι εγκλίσεις του ρήματος

Πώς δίνουμε οδηγίες

Οι καταλήξεις της προστακτικής -είτε, -ήστε και -ίστε

Ένα αλλιώτικο Πάρκο!

Πώς κλίνονται τα ανισοσύλλαβα ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα

Ρόδα είναι και γυρίζει

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 6: Ιστορίες παιδιών

Κορίτσι

Το μεγάλο μυστικό

Αόριστος

Συνοπτικός Μέλλοντας

Η γραμμή του χρόνου

Ο αδελφός της Ασπασίας

Πώς κλίνονται ο ενεστώτας, ο παρατατικός και ο εξακολουθητικός μέλλοντας στην παθητική φωνή

Ο εξάχρονος ήρωας της Ορλεάνης

Αριθμητικά επίθετα

Πώς κλίνονται τα: ένας – μία – ένα, τρεις – τρία και τέσσερις – τέσσερα

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 7: Η Ελιά

Η ελιά

Τα πάθη των φωνηέντων

Οι μύθοι και η ελιά

Ασύνδετο σχήμα

Αυτοπαθείς αντωνυμίες

Η ελιά στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο

Τι είναι παράγραφος

Λέξεις που αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα

Περιεκτικά ουσιαστικά

Πίνακας με συνηθισμένα αρσενικά ουσιαστικά σε -ωνας (-ονας)

Μαγειρεύουμε με ελαιόλαδο

Υποκοριστικά

Πώς κλίνονται τα θηλυκά σε -η

Πώς κλίνονται τα θηλυκά σε -η που είναι αρχαιόκλιτα

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 8: Χριστός γεννάται
Η νύχτα της γεννήσεως
Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα Κύπρου
Ζωγραφίστε τις ευχές σας
Η μπουγάδα του Αϊ-Βασίλη
Η μοσχομυριστή βασιλόπιτα

Ενότητα 9: Η παράσταση αρχίζει…

Μια περιπέτεια για το Ρωμαίο

Παρακείμενος

Ένας αρλεκίνος από χαρτί

Επιρρήματα

Χρονικά επιρρήματα

Όρνιθες

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Πρώτη φορά στο θέατρο

Υπερσυντέλικος

Ο Κεραμιδοτρέχαλος

Ερωτηματικές αντωνυμίες

Πώς κλίνεται η αντωνυμία ποιος, ποια, ποιο

Κανόνες συλλαβισμού

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 10: Λέξεις φτερουγίζουν πέρα, ταξιδεύουν στον αγέρα

Παιχνίδια με τις λέξεις

Κυριολεξία και μεταφορά

Γλωσσική αυτοβιογραφία

Αόριστες αντωνυμίες

Χορεύοντας με… ανήκουστους ήχους

Πώς δηλώνουμε τον τρόπο

Προθέσεις

Πώς γράφονται οι τροπικές μετοχές

Γραφή, η μνήμη των ανθρώπων – Ο Δίσκος της Φαιστού – Οι κινεζικοί χαρακτήρες

Χρονικές προτάσεις

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 11: Γελάσαμε με την ψυχή μας

Ο Μπελάς κι ο Ρουμποτύρης

Ο Αργύρης και το πρόβλημα

Πώς κλίνονται τα ανισοσύλλαβα ουδέτερα σε -μα

Φρουτοπία

Επιφωνήματα

Τρύπωνας ο φαφαγάλος

Πώς κλίνονται τα ουδέτερα σε -ος

Ανώμαλα ρήματα

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 12: Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!
Έτσι σώθηκε το έθνος
Εμείς δεν προσκυνούμε
Ο τρελός μπουρλοτιέρης
Του Διάκου

Ενότητα 13: Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι

Όλου του κόσμου τα παιδιά

Ομώνυμα

Το σχολείο του κόσμου

Οριστικές αντωνυμίες

Τα δικαιώματα των παιδιών

Η 5η Βασική Αρχή των Δικαιωμάτων των Παιδιών

Πότε βάζουμε τόνο στο πώς και το πού και πότε δε βάζουμε

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 14: Το ανθρώπινο θαύμα

Ύμνος στον άνθρωπο

Από το πρώτο τηλεφώνημα στο πρώτο ηλεκτρονικό μήνυμα!

Αναφορικές αντωνυμίες

Πώς ξεχωρίζουμε το ότι από το ό,τι

Μια παράξενη παραγγελία

Σύνδεσμοι

Συμπλεκτικοί – Αντιθετικοί

Παθητικές μετοχές

Το διαδίκτυο

Συντελεσμένος μέλλοντας

Ασκήσεις για εμπέδωση

Ενότητα 15: Χριστός Ανέστη!
Ανάσταση
Πρωτότυπα πασχαλινά αβγά, Πασχαλινά έθιμα

Ενότητα 16: Ταξίδια στην Ελλάδα

Το παραδεισένιο Πήλιο

Πώς χρησιμοποιούμε το επίθετο

Η Ρόδος

Τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων

Aνώμαλα παραθετικά

Ταξιδιωτικές εντυπώσεις

Ποια επίθετα δεν έχουν παραθετικά

Ανοιξα του Αιγαίου τη θύρα

Εθνικά ονόματα

Ασκήσεις για εμπέδωση

ΜΕΡΟΣ 2:
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Τετραδίου Εργασιών