Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής Eʹ – Στʹ Δημοτικού

Tο εγχειρίδιο Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής με βάση το Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Εʹ & ΣΤʹ Δημοτικού στοχεύει στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας των μαθητών μέσω της σταδιακής εξοικείωσής τους με διάφορες συγγραφικές πρακτικές. Αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό που θέλει να εμπλουτίσει τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας αξιοποιώντας το Ανθολόγιο και τη δημιουργική γραφή προκειμένου να ενισχύσει τις δεξιότητες του λογοτεχνικού γραμματισμού των μαθητών του. Στην ουσία πρόκειται για μία εναλλακτική πρόταση διδασκαλίας, την οποία μπορεί να εφαρμόσει όποτε και με όποιον τρόπο εκείνος κρίνει απαραίτητο.

Παρόλο που οι δραστηριότητες αναφέρονται στα λογοτεχνικά κείμενα του Ανθολογίου της Εʹ & ΣΤʹ Δημοτικού, ωστόσο οι δάσκαλοι του δημοτικού αλλά και οι φιλόλογοι μπορούν να επωφεληθούν από τις ασκήσεις, τις τεχνικές και τις ιδέες που εμπεριέχονται στο βιβλίο ανεξάρτητα από την τάξη στην οποία διδάσκουν.

Το βιβλίο αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό που επιχειρεί να προωθήσει την αναγνωστική απόλαυση των κειμένων, όχι μόνο αυτών που διαβάζουν οι μαθητές στο Ανθολόγιο, αλλά και αυτών που οι ίδιοι γράφουν. Επιπλέον, είναι ένα ευχάριστο βοήθημα για τον μαθητή που επιθυμεί να ενισχύσει τις συγγραφικές του δεξιότητες με ευφάνταστο και παιγνιώδη τρόπο, αλλά και για κάθε ενδιαφερόμενο που επιδιώκει να γνωρίσει καλύτερα τα λογοτεχνικά κείμενα και, ανακαλύπτοντας τα μυστικά της γραφής, να γίνει επαρκέστερος αναγνώστης.

Η Τασούλα Τσιλιμένη, Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου:

Η  επαφή του παιδιού με τη λογοτεχνία, είτε εντός πλαισίου τυπικής εκπαίδευσης είτε σε άτυπα περιβάλλοντα μάθησης, συμβάλλει  στην ολόπλευρη πνευματική ανάπτυξή του. Καλλιέργεια γλωσσικής έκφρασης, κριτικής σκέψης, αισθητικής, απόκτηση κουλτούρας εθνικής και παγκόσμιας, επαφή και γνωριμία με όλα τα λογοτεχνικά είδη, είναι κάποια από τα πεδία στα οποία στοχεύει η ενασχόλησή του με λογοτεχνικά κείμενα. Το μέσο για την επαφή με τη λογοτεχνία είναι τα ίδια τα λογοτεχνικά κείμενα και κάθε είδος βιβλίου, αλλά και τα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων, τα οποία τα έχουμε συνδέσει με την εκπαίδευση και την  υποχρεωτική φοίτηση των παιδιών στο σχολείο. Η συζήτηση για τη σημασία της επαφής με πολλά κείμενα μέσω των Ανθολογίων αλλά και παράλληλα η επαφή των παιδιών με αυτόνομα ολοκληρωμένα κείμενα, έχει πρόσφατο παρελθόν και κάθε άποψη έχει τα επιχειρήματά της. Ανεξάρτητα μέσω ποιας πηγής το παιδί θα συναντηθεί με τα κείμενα, το θέμα σχετίζεται με τη διδακτική της λογοτεχνίας, και γενικά με τους τρόπους προσέγγισης των κειμένων, με βάση πάντα τις εκάστοτε ισχύουσες θεωρίες της λογοτεχνίας. Ένας τρόπος προσέγγισης των κειμένων είναι και η δημιουργική γραφή, μέθοδος που ενισχύει τόσο τη διαδικασία ανάγνωσης και πρόσληψης, όσο και την καλλιέργεια της δημιουργικότητας του αναγνώστη/παιδιού, της φαντασίας και της έκφρασης.

Το βιβλίο της κ. Σοφίας Τσάτσου-Νικολούλη με τίτλο «Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής με βάση το Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού», είναι ένα πρωτότυπο σύγγραμμα που έρχεται να συμβάλλει προς την κατεύθυνση της μύησης των παιδιών στη Δημιουργική Γραφή, δηλαδή στο παιχνίδι της Φαντασίας και της Δημιουργικότητας. Οι προτάσεις, που αφορούν όλα τα λογοτεχνικά είδη (ποίηση, σύγχρονος και λαϊκός λόγος, πεζογραφία κ.λπ.) διακρίνονται για την επιστημονική βάση και ορθή διδακτική παιδαγωγική προσέγγιση. Επικαιροποιεί το υπάρχον υλικό του Ανθολογίου που η επίσημη πολιτεία χορηγεί σε κάθε μαθητή και προτείνει την προσέγγισή του μέσα από την τέχνη της Δημιουργικής Γραφής, ενός τομέα που σταδιακά συνδέεται με κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης και δημιουργεί ένα νέο πεδίο που αναδεικνύει τον ρόλο της παιδικής λογοτεχνίας και της επαφής της με το παιδί. Δίνει κίνητρο σε εκπαιδευτικούς και γονείς να διαπιστώσουν τον τρόπο αλλά και τη σημασία της ενασχόλησης των παιδιών με τη Δημιουργική Γραφή, μέθοδος που ενισχύει την κριτική σκέψη των παιδιών και τη δημιουργικότητά τους. Το σημείο που ενισχύει τη σπουδαιότητα και ποιότητα του συγκεκριμένου βιβλίου είναι το γεγονός ότι η κ. Τσάτσου-Νικολούλη δεν είναι απλά μια ανήσυχη και ενημερωμένη εκπαιδευτικός της τάξης, αλλά έχει η ίδια τη βαθύτερη γνώση της δημιουργικής γραφής και του τρόπου αξιοποίησής της στην εκπαίδευση, αφού έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή σχετικά με τη Δημιουργική Γραφή. Οι προτάσεις της εδράζουν σε εμπειρία αλλά και σε εξειδικευμένη γνώση. Ο τρόπος σύνθεσης του βιβλίου είναι εύληπτος και γι’ αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλότροπα και όχι μόνο από εκπαιδευτικούς.

Προσωπικά χαιρετίζω την προσπάθεια αυτή με την πεποίθηση ότι θα αποτελέσει ουσιαστικό μέσο για όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με τη Δημιουργική Γραφή και με νέους τρόπους διδακτικής της λογοτεχνίας και του συγκεκριμένου Ανθολογίου. Εύχομαι στη συγγραφέα καλή πορεία στον τομέα της Δημιουργικής Γραφής και καλή επιτυχία στο βιβλίο της.

Τασούλα Τσιλιμένη,
Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Θεσσαλίας