Το βιβλίο απευθύνεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές τοπογράφους, πολιτικούς και αρχιτέκτονες μηχανικούς αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο που ασχολείται με γεωδαιτικές εφαρμογές στην επαγγελματική του δραστηριότητα.
Η γεωδαισία, συνεπικουρούμενη από την εξέλιξη της τεχνολογίας, καλύπτει μια ευρύτατη επιστημονική περιοχή. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η ραγδαία εξέλιξη των οργάνων μέτρησης αλλά και των υπολογιστικών συστημάτων και λογισμικών επεξεργασίας των μετρήσεων, επηρέασαν θετικά τα αντικείμενα δράσης της. Αναπτύχθηκαν νέες μεθοδολογίες οι οποίες διεύρυναν τα πεδία παρέμβασης και εφαρμογής της.
Αυτό το στοιχείο αποτέλεσε και το έναυσμα για τον τίτλο του βιβλίου Εφαρμοσμένη Γεωδαισία.
Στα επιμέρους κεφάλαια του παρόντος συγγράμματος παρουσιάζονται τα στοιχεία (θεωρητικά και εφαρμοσμένα) που επιτρέπουν την ορθή γνώση για τη χρήση των γεωδαιτικών οργάνων και των μεθόδων, τη σειρά των υπολογισμών, τη σύνταξη και τον έλεγχο των τελικών παραγώγων.
Το πρώτο κεφάλαιο αναλώνεται στην παρουσίαση μιας μικρής ιστορικής αναδρομής και καταγραφής στοιχείων που αφορούν στην εξέλιξη της γεωδαισίας, ενώ καταγράφονται τα σύγχρονα αντικείμενά της. Παρουσιάζονται οι ορισμοί των κυριότερων εννοιών που θα χρησιμοποιηθούν στα επόμενα καθώς και οι μονάδες μέτρησης των μεγεθών που μετρώνται ή υπολογίζονται.
Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται παρουσίαση των επιφανειών αναφοράς που χρησιμοποιούνται για την απεικόνιση της μορφής της Φυσικής Γήινης Επιφάνειας. Αναλύονται τα συστήματα αναφοράς που χρησιμοποιούνται στη γεωδαισία, με ιδιαίτερη έμφαση στα ελληνικά συστήματα (οριζοντιογραφικά και υψομετρικά).
Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στη θεωρία σφαλμάτων. Αναλύονται βασικές έννοιες και αρχές με τις οποίες υπολογίζονται οι αβεβαιότητες των μεγεθών που προκύπτουν από απ’ ευθείας μετρήσεις και άλλων που προκύπτουν από υπολογισμούς.
Το τέταρτο κεφάλαιο αφιερώνεται στα όργανα μέτρησης γωνιών, μηκών, υψομετρικών διαφορών, στα όργανα του δορυφορικού συστήματος εντοπισμού και στα όργανα σάρωσης επιφανειών.
Αναλύονται οι βασικές αρχές λειτουργίας τους και παρουσιάζονται τα παρελκόμενα που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των μετρήσεων.
Η ανάλυση εστιάζεται στα σύγχρονα όργανα, στους ολοκληρωμένους γεωδαιτικούς σταθμούς, στους ψηφιακούς χωροβάτες και στους δέκτες του δορυφορικού συστήματος εντοπισμού.
Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική παρουσίαση των επίγειων γεωδαιτικών μετρήσεων. Αναλύονται οι μετρήσεις μηκών και οι απαραίτητες διορθώσεις που πρέπει να γίνονται στα μετρούμενα μήκη. Περιγράφονται οι μετρήσεις γωνιών (οριζόντιων και κατακόρυφων) και οι αντίστοιχοι υπολογισμοί. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των μεθόδων μέτρησης υψομετρικών διαφορών.
Το έκτο κεφάλαιο ασχολείται με το δορυφορικό εντοπισμό. Αναφέρονται οι βασικές αρχές του δορυφορικού εντοπισμού, ενώ γίνονται πρακτικές επισημάνσεις για τη σωστή χρήση του συστήματος.
Παρουσιάζεται το Ελληνικό Σύστημα Εντοπισμού (HEPOS), το οποίο αποτελεί τη σύγχρονη γεωδαιτική υποδομή της χώρας και μεταβάλλει κυρίως τη διαδικασία της συλλογής γεωδαιτικών δεδομένων, με τη χρήση δορυφορικών συστημάτων.
Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι βασικοί υπολογισμοί που πραγματοποιούνται στο επίπεδο και αφορούν στον προσδιορισμό των καρτεσιανών συντεταγμένων σημείων, στον μετασχηματισμό τους από ένα σύστημα σε κάποιο άλλο, στον υπολογισμό του εμβαδού ενός τμήματος της ΦΓΕ και στον υπολογισμό όγκων. Για την καλύτερη κατανόησή τους συνοδεύονται από συγκεκριμένες εφαρμογές – παραδείγματα.
Το όγδοο κεφάλαιο ασχολείται με την ίδρυση και την πύκνωση γεωδαιτικών δικτύων. Αναλύονται οι μέθοδοι πύκνωσης δικτύων όπως αυτές πραγματοποιούνται είτε με επίγειες μετρήσεις είτε χρησιμοποιώντας τεχνικές δορυφορικού εντοπισμού. Για κάθε μέθοδο παρουσιάζεται η βασική της αρχή συνοδευόμενη από την αντίστοιχη αβεβαιότητα.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη μέθοδο της πολυγωνομετρίας, καταγράφοντας τα είδη των πολυγωνικών οδεύσεων αλλά και τις απαραίτητες μετρήσεις και υπολογισμούς που πραγματοποιούνται σε αυτές. Η κατανόηση της επίλυσης πολυγωνικών οδεύσεων επιτυγχάνεται με την προσθήκη εφαρμογών για κάθε περίπτωση.
Το ένατο κεφάλαιο αφιερώνεται στις μεθόδους αποτύπωσης. Παρουσιάζεται αναλυτικά η διαδικασία που ακολουθείται για την αποτύπωση μικρών ή μεγάλων τμημάτων της ΦΓΕ και τη σύνταξη του τοπογραφικού διαγράμματος.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη χρήση της ψηφιακή σχεδίασης για την παραγωγή ενός αξιόπιστου τοπογραφικού διαγράμματος και στον έλεγχό του.
Στο δέκατο κεφάλαιο παρουσιάζεται η γεωδαιτική μεθοδολογία που αφορά στη γεωμετρική τεκμηρίωση κατασκευών.
Αναλύονται οι ιδιαιτερότητες αυτών των αποτυπώσεων σε συνδυασμό με τον απαιτούμενο εξοπλισμό και την αβεβαιότητα του τελικού προϊόντος.
Το κεφάλαιο εμπλουτίζεται με χαρακτηριστικές εφαρμογές γεωμετρικής τεκμηρίωσης τεχνητών και φυσικών κατασκευών.
Το ενδέκατο κεφάλαιο αναλώνεται με τη διαδικασία της χάραξης σημείων. Καταγράφονται οι μέθοδοι και οι υπολογισμοί που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός σημείου στη ΦΓΕ τόσο με τη χρήση επίγειων οργάνων όσο και με τη χρήση οργάνων δορυφορικού εντοπισμού.
Πιστεύουμε ότι η μελέτη του βιβλίου αυτού θα βοηθήσει τους αναγνώστες του στην κατανόηση των αντικειμένων που πραγματεύεται.
Επίσης ευελπιστούμε ότι θα επιλύσει συνήθεις απορίες που παρουσιάζονται στο μεγαλύτερο ποσοστό των βασικών γεωδαιτικών εφαρμογών, που αντιμετωπίζουν.
Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή
1.1 Γενικά
1.2 Ιστορικά στοιχεία
1.3 Αντικείμενα της Γεωδαισίας
1.4 Βασικοί ορισμοί
1.5 Μονάδες μέτρησης
Κεφάλαιο 2: Επιφάνειες και Συστήματα Αναφοράς
2.1 Γενικά
2.2 Η Φυσική Γήινη Επιφάνεια (ΦΓΕ)
2.3 Επιφάνειες αναφοράς
2.4 Συστήματα αναφοράς
Κεφάλαιο 3: Στοιχεία Θεωρίας Σφαλμάτων
3.1 Γενικά
3.2 Σφάλματα στις μετρήσεις
3.3 Ακρίβεια – Oρθότητα – Aβεβαιότητα
3.4 Ισοβαρείς παρατηρήσεις
3.5 Ανισοβαρείς παρατηρήσεις
3.6 Νόμος μετάδοσης σφαλμάτων
3.7 Αρμονική ακρίβεια
Κεφάλαιο 4: Όργανα Μέτρησης
4.1 Γενικά
4.2 Όργανα μέτρησης γωνιών
4.3 Όργανα μέτρησης μηκών
4.4 Ολοκληρωμένοι γεωδαιτικοί σταθμοί (Total stations)
4.5 Όργανα μέτρησης υψομετρικών διαφορών
4.6 Όργανα δορυφορικού εντοπισμού
4.7 Όργανα σάρωσης επιφανειών
Κεφάλαιο 5: Επίγειες Μετρήσεις
5.1 Γενικά
5.2 Μετρήσεις γωνιών
5.3 Μετρήσεις μηκών
5.4 Μετρήσεις υψομετρικών διαφορών
Κεφάλαιο 6: Δορυφορικός Εντοπισμός
6.1 Γενικά
6.2 Βασικές αρχές
6.3 Τα δορυφορικά συστήματα εντοπισμού
6.4 Μέθοδοι δορυφορικού εντοπισμού
6.5 Μετρήσεις
6.6 Προσδιορισμός βάσης
6.7 Σφάλμα προσδιορισμού θέσης
6.8 Ο προσδιορισμός του υψομέτρου
6.9 Εφαρμογές
6.10 Επισημάνσεις
6.11 Το Ελληνικό σύστημα εντοπισμού (ΗEPOS)
Κεφάλαιο 7: Βασικοί Υπολογισμοί
7.1 Γενικά
7.2 Τα τρία θεμελιώδη προβλήματα
7.3 Μετασχηματισμοί ορθογώνιων καρτεσιανών συντεταγμένων
7.4 Υπολογισμός του υψομέτρου
7.5 Υπολογισμός εμβαδών
7.6 Υπολογισμός όγκων
Κεφάλαιο 8: Ίδρυση και Πύκνωση Δικτύων
8.1 Γενικά
8.2 Υλοποίηση – σήμανση των κορυφών των δικτύων
8.3 Πύκνωση δικτύων με επίγειες μετρήσεις
8.4 Πύκνωση δικτύων με δορυφορικό εντοπισμό
8.5 Πύκνωση υψομετρικών δικτύων
Κεφάλαιο 9: Αποτυπώσεις
9.1 Γενικά
9.2 Εργασίες πεδίου
9.3 Εργασίες γραφείου
9.4 Έλεγχος του διαγράμματος
9.5 Είδη τοπογραφικών διαγραμμάτων
9.6 Βασικές αρχές σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων
Κεφάλαιο 10: Γεωμετρική Τεκμηρίωση Κατασκευών
10.1 Γενικά
10.2 Προδιαγραφές
10.3 Διαδικασία τεκμηρίωσης
10.4 Επισημάνσεις
10.5 Εφαρμογές
Κεφάλαιο 11: Χαράξεις
11.1 Γενικά
11.2 Λήψη συντεταγμένων
11.3 Χάραξη σημείων
11.4 Τεχνική διαδικασία χάραξης
11.5 Έλεγχος χάραξης
11.6 Αβεβαιότητα χάραξης
Βιβλιογραφία
Ηλεκτρονική βιβλιογραφία
Ευρετήριο όρων