Δασική Στατιστική

• Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να καλύψει τις διδακτικές ανάγκες του μαθήματος «Εφαρμοσμένη Στατιστική», του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, του Α.Π.Θ. Δομήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει έναν εφαρμοσμένο προσανατολισμό, αποφεύγοντας τις θεωρητικές αποδείξεις, παραπέμποντας τον ενδιαφερόμενο σε εξειδικευμένα βιβλία και επιστημονικά άρθρα. H χρήση του είναι κατάλληλη ως διδακτικό βοήθημα σε αντίστοιχα μαθήματα άλλων Τμημάτων ή Σχολών Πανεπιστημίων της χώρας.
• Επιπλέον, μπορεί να αποτελέσει βοήθημα για οποιονδήποτε επιστήμονα αντιμετωπίζει θέματα που άπτονται του γνωστικού πεδίου της Εφαρμοσμένης Στατιστικής.
• Τέλος, η θεωρητική ανάπτυξη των στατιστικών μεθοδολογιών συνοδεύεται από πληθώρα παραδειγμάτων, κυρίως δασοβιομετρικών μεταβλητών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η δυσκολία κατανόησης. Η επίλυση των παραδειγμάτων γίνεται με χρήση και αναλυτική περιγραφή των αντίστοιχων διαδικασιών μέσω τυπολογίου, του στατιστικού πακέτου IBM-SPSS και της γλώσσας προγραμματισμού R, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη στατιστική ερμηνεία και συμπερασματολογία που εξάγονται από τα αποτελέσματα της κάθε μεθοδολογίας.

Το βιβλίο αποτελείται από ένδεκα Κεφάλαια. Σε όλα τα κεφάλαια, δίνεται η επίλυση δασοβιομετρικών κυρίως παραδειγμάτων με χρήση και αναλυτική περιγραφή της διαδικασίας, τόσο του πακέτου IBM-SPSS, όσο και της γλώσσας προγραμματισμού R.

Στο πρώτο κεφάλαιο της Εισαγωγής περιγράφεται η έννοια και η διαχρονική διαδρομή της Στατιστικής, της Δασικής Βιομετρίας ως κλάδο της εφαρμοσμένης Στατιστικής, δίνονται εισαγωγικοί στατιστικοί ορισμοί και περιγράφονται οι εισαγωγικές βασικές έννοιες χρήσης της στατιστικής γλώσσας προγραμματισμού R και του στατιστικού πακέτου IBM® SPSS® Statistics (SPSS).

Στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφονται οι μέθοδοι και τα μέσα συλλογής στατιστικών στοιχείων, η προ-επεξεργασία των δεδομένων, οι διαδικασίες ελέγχου των πρωτογενών στοιχείων μέσω της διερευνητικής ανάλυσης δεδομένων, οι μέθοδοι παρουσίασης στατιστικών δεδομένων και αποτελεσμάτων στατιστικής ανάλυσης.

Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται εμπειρικές κατανομές συχνοτήτων και συγκεκριμένα η εμπειρική κατανομή συχνοτήτων ασυνεχούς μεταβλητής και η  εμπειρική κατανομή συχνοτήτων συνεχούς μεταβλητής.

Στο τέταρτο κεφάλαιο περιγράφονται τα μέτρα κεντρικής τάσης, τα οποία περιλαμβάνουν τον αριθμητικό μέσο όρο και τις ιδιότητές του, τον σταθμισμένο αριθμητικό μέσο όρο, τον αποκομμένο αριθμητικό μέσο όρο, τον γεωμετρικό μέσο, τον αρμονικό μέσο, τον τετραγωνικό μέσο, τη σχέση μεταξύ αριθμητικού, γεωμετρικού, αρμονικού και τετραγωνικού μέσου, τους M-εκτιμητές, τη διάμεσο, τον υπολογισμό της διαμέσου σε μη ομαδοποιημένα στοιχεία και σε ομαδοποιημένα στοιχεία, την επικρατούσα τιμή, τον υπολογισμό της επικρατούσας τιμής σε μη ομαδοποιημένα στοιχεία και σε ομαδοποιημένα στοιχεία, τη σχέση μεταξύ αριθμητικού μέσου, διαμέσου και επικρατούσας τιμής, τα ποσοστημόρια και τα τεταρτημόρια.

Στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφονται τα μέτρα διασποράς, τα οποία περιλαμβάνουν το εύρος, το ενδοτεταρτημοριακό εύρος, τη μέση απόλυτη απόκλιση, τη διακύμανση, τις βασικές ιδιότητες της διακύμανσης, την τυπική απόκλιση, τις ιδιότητες της τυπικής απόκλισης, το συντελεστή μεταβλητότητας,  το συντελεστή κύμανσης τεταρτημορίου και την καμπύλη του Lorenz.

Στο έκτο κεφάλαιο περιγράφονται τα μέτρα ασυμμετρίας και κύρτωσης, τα οποία περιλαμβάνουν τους συντελεστές ασυμμετρίας και κύρτωσης.

Στο έβδομο κεφάλαιο περιγράφονται τα στοιχεία πιθανοτήτων και οι θεωρητικές κατανομές πιθανοτήτων. Περιλαμβάνονται οι βασικοί ορισμοί και έννοιες της θεωρίας των πιθανοτήτων και οι αντίστοιχοι συμβολισμοί, η οπτική αναπαράσταση των συνόλων και των πράξεων αυτών, η  έννοια και ο ορισμός της πιθανότητας, η στοχαστική ή στατιστική ανεξαρτησία, η δεσμευμένη πιθανότητα, το θεώρημα του Bayes, τα βασικά στοιχεία συνδυαστικής ανάλυσης, οι βασικές μέθοδοι προσδιορισμού του δειγματοχώρου σε σύνθετα πειράματα, η τυχαία ή στοχαστική μεταβλητή, η διωνυμική κατανομή, η κατανομή Poisson, η προσαρμογή εμπειρικής κατανομής δεδομένων δείγματος στις θεωρητικές συχνότητες της διωνυμικής κατανομής και της κατανομής Poisson, η κανονική και τυπική κανονική κατανομή, η προσαρμογή εμπειρικής κατανομής δεδομένων δείγματος σε κανονική κατανομή, η Χ²-κατανομή, η t-κατανομή και η F-κατανομή.

Στο όγδοο κεφάλαιο περιγράφονται στοιχεία επαγωγικής στατιστικής και ο έλεγχος υποθέσεων. Περιλαμβάνονται οι ιδιότητες εκτιμητή, το διάστημα εμπιστοσύνης εκτιμητή, το διάστημα εμπιστοσύνης αριθμητικού μέσου όρου, το διάστημα εμπιστοσύνης της διαφοράς δύο αριθμητικών μέσων όρων, ο έλεγχος υποθέσεων αριθμητικού μέσου όρου, ο έλεγχος υποθέσεων περισσότερων των δύο πληθυσμών (ANOVA), ο έλεγχος υπόθεσης κατά έναν παράγοντα (one-way ANOVA), ο έλεγχος υπόθεσης κατά δύο παράγοντες (two-way ANOVA) και ο παραγοντικός έλεγχος υπόθεσης (factorial ANOVA).

Στο ένατο κεφάλαιο περιγράφονται η συσχέτιση και η παλινδρόμηση. Περιλαμβάνει την συνδιακύμανση, την συσχέτιση, την μερική συσχέτιση, την παλινδρόμηση, την απλή γραμμική παλινδρόμηση, τον έλεγχο υπόθεσης των συντελεστών παλινδρόμησης, τον έλεγχο ανάλυσης διακύμανσης για τη διαπίστωση της γραμμικότητας της εξίσωσης, τα μέτρα αξιολόγησης της προσαρμοσμένης εξίσωσης, την πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση, τη μη-γραμμική παλινδρόμηση, την παλινδρόμηση Ridge και την παλινδρόμηση Lasso.

Στο δέκατο κεφάλαιο περιγράφεται η διαχείριση ποιοτικών δεδομένων και περιλαμβάνονται τα κατάλληλα περιγραφικά στατιστικά για κατηγορικές μεταβλητές, ο έλεγχος καλής προσαρμογής (goodness of fit test), ο έλεγχος ανεξαρτησίας (chi-square test for independence/of association), ο έλεγχος ομοιογένειας (test of homogeneity), η διωνυμική λογιστική παλινδρόμηση (binomial logistic regression), η ανάλυση συστάδων (cluster analysis), η τεχνική Κ-modes (Κ-modes), η ιεραρχική ταξινόμηση (hierarchical clustering), η παραγοντική ανάλυση μικτών μεταβλητών (Factorial Analysis of Mixed Data, FAMD), η εγκυρότητα (validity) και  η αξιοπιστία (reliability) ερωτηματολογίου.

Στο ενδέκατο κεφάλαιο περιγράφονται οι μη-παραμετρικοί έλεγχοι και συγκεκριμένα, η δοκιμασία Wilcoxon (Wilcoxon Signed-Rank Test), η δοκιμασία Mann-Whitney U (Wilcoxon Rank-Sum Test), η δοκιμασία Kolmogorov-Smirnov (K–S) για ένα δείγμα, η  δοκιμασία Kruskal-Wallis H (Kruskal-Wallis H Test) και η δοκιμασία Friedman (Friedman Test).