Για το Γιώργο Τσεχελίδη και το ποιητικό έργο του
Κωνσταντίνος Κουμαργιανός, Νομικός – Οικονομολόγος, Πολιτικός Επιστήμων
Aν για κάποιο δημιουργό δεν έχουμε να πούμε κάτι καλό για να του δώσουμε ανέξοδα λίγη χαρά, γιατί δε μας το επιτρέπει ο δογματισμός, ας μην πούμε κάτι κακό, που προκαλεί και πόνο και θλίψη και απογοήτευση, μάλιστα δε όταν είμαστε ισάξιοί του.
Κρατώ στα χέρια μου το δεύτερο τόμο ποιημάτων του εκλεκτού φίλου Γ. Τσεχελίδη.
Αισθάνομαι, πράγματι, βαθιά συγκινημένος, γιατί πρόκειται για ένα έργο που ξεχειλίζει από έντονο λυρισμό.
Ανθρωπος του καθημερινού μόχθου, της μάχης για την επιβίωση, αντλεί τα θέματά του από την καθημερινότητα της ζωής και διαπνέεται από τα ιδανικά, με τα οποία γαλουχήθηκε η δική μας γενιά και που τα συναντάμε σε τρία επίπεδα: την πατρίδα, τη θρησκεία, την οικογένεια. Γόνος ποντιακής οικογένειας, της ρωμαλέας και αδούλωτης αυτής ράτσας, δεμένος άρρηκτα με τις πατρογονικές του ρίζες, φέρνει αναλλοίωτα μαζί του όλα τα χαρακτηριστικά της: τη φιλοτιμία, την εργατικότητα, τη φιλοπατρία, τη θρησκευτικότητα και μένει αμείωτα πιστός στις παραδόσεις που του κληροδοτήθηκαν.
Όλα αυτά τα γνωρίσματα του φίλου μας τα συναντά κανείς πηγαία και άνετα μέσα στο συγγενικό του αυτό έργο. τη δική του ποίηση, όπως αναβλύζει αβίαστα μέσα από την ψυχή του και μας δίνεται απλόχερα με τους απέριττους στίχους του, τους γεμάτους στοχασμό και μεγαλοπρέπεια. Ναι. στο έργο του αυτό ας μην αναζητήσουμε ιάμβους ή ανάπαιστους και τα άλλα παρόμοια ηχηρά, που απαιτεί η τέχνη της σύνθεσης έμμετρων λογοτεχνικών έργων. Όμως χρησιμοποιείται η δημιουργική φαντασία και μας παραδίδεται η ιδέα.
Ο Γ. Τσεχελίδης είναι ό,τι και ο Θεόφιλος στη ζωγραφική. είναι ένας Θεόφιλος της ποίησης, είναι «λαϊκός ποιητής». Μη ζητήσετε σ’ αυτόν τον κανόνα της έντεχνης ποίησης –όπως είπαμε– και μη ζητήσετε σ’ αυτόν το ισοζύγιασμα του στίχου και της στροφής, το μέτρο, τη ζευγαρωτή ή σταυρωτή ομοιοκαταληξία –τη ρίμα. Ο Γ. Τσεχελίδης δεν υποτάσσει την ποίηση του στη βάσανο της επεξεργασίας με σκοπό να καθορισθεί ο τύπος, το ύφος, το στυλ, γιατί μια τέτοια προσπάθεια θα αχρήστευε τον αυθορμητισμό του και θα έθετε φραγμούς στην αγνότητα, την παρθενική έκφρασή του, γιατί δεν επιδιώκει να ακολουθήσει κάποια μόδα. Γράφει όπως νιώθει, όπως το συλλαμβάνει ο στοχασμός του, όπως το αντιλαμβάνεται ο δικός του φιλοσοφημένος κόσμος. Τραγουδά σύμφωνα με τους κραδασμούς ή τους ρυθμούς και παλμούς της ψυχής του.
Το εύρος των θεμάτων στην ποίησή του είναι και μεγάλο και ποικίλο. Τον απασχολεί το ήθος και ο τρόπος ζωής, ο σύγχρονος κόσμος με όλες τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς. Τον απασχολεί η ποιότητα των ανθρώπων. με όλες τις αδυναμίες και τα προτερήματα τους, ο συναισθηματικός, ο πνευματικός και ο υλικός κόσμος τους, η αδιαφορία των συγχρόνων μας για το συνάνθρωπο και ορισμένες φορές έναντι της οφειλόμενης εκπλήρωσης υποχρεώσεων προς το ιδανικό, το μεγαλειώδες και την υψιπέτεια. Όλα αυτά τα αγγίζει και τα ψηλαφεί και μας τα δίνει με επιτυχημένη νοηματική αλληλουχία. Αφουγκράζεται τους πόνους και τους καημούς των άλλων και μας τους υπογραμμίζει με ένα διάχυτο διδακτισμό. άλλωστε και ο ίδιος διδάχθηκε πολλά από την ξενιτιά, της οποίας το πικρό ψωμί γεύτηκε για πολλά χρόνια.
Ο Γιώργος Τσεχελίδης δεν επιδιώκει να δρέψει δάφνες, δεν επιζητά να του αποδοθούν τιμές ή να του αναγνωριστεί τίτλος και μάλιστα ο τίτλος του ποιητή με την αυστηρή έννοια. Επιθυμία του είναι με το έργο του αυτό να μας κρατήσει συντροφιά, να επικοινωνήσει μαζί μας, γι’ αυτό, άλλωστε, το προσφέρει χωρίς αντίκρισμα σ’ αυτούς που αγαπά, σ’ αυτούς που εκτιμά, στους φίλους του. αυτοί δεν είναι λίγοι. Υπάρχει πληθώρα ατόμων, που αισθάνονται την αμοιβαιότητα αυτών των αισθημάτων, ατόμων που χαίρονται να τον απολαμβάνουν, όταν συνομιλούν μαζί του και, ιδιαίτερα, όταν ανταλλάσσουν μαζί του τις απόψεις τους για τα κοινωνικά ζητήματα, την αβεβαιότητα της εποχής, τη ρευστότητα των καταστάσεων και την άμβλυνση της συναίσθησης. Αν καμιά φορά πλατιάζει, ας του συγχωρεθεί. άλλωστε και μεγάλοι ποιητές μας έχουν κάνει το ίδιο.
Ας μου επιτραπεί μια παρέκβαση, εμφανή αυτή τη φορά. Πριν από δύο χρόνια, περίπου, η αγαπημένη του σύζυγος –η κυρία Γιώτα– έφυγε από τη ζωή. Με αυτήν έδωσε ομόθυμα το μεγάλο αγώνα στα πέτρινα αλώνια της πολύμοχθης ζωής. Ύπαρξη με απέραντη ζωτικότητα, με ισχυρή θέληση και ταμπεραμέντο, με γενναιότητα και σφρίγος υπέκυψε στη σκληρότητα της ανθρώπινης μοίρας αιφνιδιαστικά. Αυτό το γεγονός πλήγωσε καίρια και ανεπανόρθωτα το φίλο μας Γ. Τσεχελίδη και του ράγισε την καρδιά. Γι’ αυτό, μόλις ξεκουράσει τα ροζιασμένα χέρια του, αρπάζει το χαρτί και το κοντύλι, γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο αφήνει να ξεχυθούν τα συσσωρευμένα μέσα του κατασταλάγματα. Πώς να πεις σ’ αυτόν τον άνθρωπο, ότι πλατιάζει ή περιττολογεί; Ακόμη αξίζει να σημειωθούν και τα εξής γι’ αυτόν τον άνθρωπο: ο Γ. Τσεχελίδης είναι άτομο βαθύτατα θρησκευόμενο, πλην όμως δεν αρέσκεται σε επίδειξη αυτής της ιδιότητας, γιατί το θέμα της θρησκευτικής πίστης θεωρεί ότι αποτελεί άκρως προσωπικό ζήτημα. Οι πράξεις του όμως και γενικά η όλη του συμπεριφορά καταμαρτυρεί και επιβεβαιώνει το αληθές αυτού του ισχυρισμού. Έτσι ετήρησε μέχρι τώρα και χωρίς την παραμικρή απόκλιση το χρυσό κανόνα του Χριστιανισμού: «ο συ μισείς, ετέρω μην ποιήσεις», την πέμπτη εντολή τιμώντας τους γονείς του, τις συμβουλές του θείου Αποστόλου Παύλου, όπως αυτές δίνονται με την προς Εφεσίους επιστολή του, γι’ αυτό υπήρξε ζεστός σύντροφος, στοργικός πατέρας και γλυκός παππούς.
Είναι κρίμα για έναν άνθρωπο με τόσο πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, με τόσο βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό, με τόση γόνιμη φαντασία και τόση δυνατή νοητική σύλληψη να μην έχει γεννηθεί κάτω από άλλες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, ώστε να μας προσφέρει καρπούς ακόμη υψηλότερης στάθμης.
Χαιρόμαστε να τον ακούμε, απολαμβάνουμε το γεμάτο από λυρισμό έργο του. Τον ευχαριστούμε γι’ αυτά και ελπίζουμε και ευχόμαστε γρήγορα να μας παρουσιάσει και άλλους καρπούς από το ογκώδες αποταμίευμα του ποιητικού του έργου.
Περιεχόμενα
Αγκάλιασμα ζωής
Ακεί σο Τερμέντασιν
Αλίμονον
Αν
Ανυπόστατος ο χαμερπής
Αποποίησης
Αρχαίοι Έλληνες
Αυτός ο κόσμος
Αχ οι άνθρωποι
Βιάσου ζωή μου
Βιβλίο μου
Γένεση ζωής και ψυχής
Γιατί;
Γύρισα κόσμους
Διάβασέ τα
Δυσπιστία
Ειδύλλιο
Εκεί σε περίμενα
Έλλην και Αμερικάνα
Έλληνας
Έλληνες μου γρηγορείτε
Ένα αστέρι
Ένα μήνυμα προμήνυμα
Ένα σώμα
Έναν τέτοιον πόνον
Η αγάπη
Η απαρχή του κόσμου
Η εκτροπή κι αποτροπή
Η Ελλάδα στην Ευρώπη
Η ηθική
Η Θανασία
Η ιδέα
Η πατρίδα μας Ελλάδα
Η πλάση
Η προίκα
Η σκέψης
Η χαρά
Ήλιε μου
Κοντά σου
Κρίσης
Λόγια πολλά
Μη ε φίλε
Μη μαδάς
Μια κοινωνία
Να προλάβουμε τον αναβάτη
Ο άγνωστος
Ο άνθρωπος και το σύμπαν
Ο βασιλιάς
Ο Γιωρίκας
Ο καλός ποιμένας
Ο κόσμος ξεγυμνώθηκε
Ο μπαρμπα Μηνάς ο Αλωνάρης
Ο νικητής
Ο πόνος
Ο χρόνος αλλάζει τη μορφή
Ο χρόνος
Ό,τι καλό αγάπησα
Οι ανθρώπινες ηθικές αξίες
Οι δρομείς της αγάπης
Όλα αλλάζουν συνεχώς
Οπλοεμπόροι των εθνών
Όποιος αυτόν τον κόσμο δεν αγάπησε
Παν μέτρον άριστον
Πάπες και καρδινάλιοι
Πατέρων μας πατρίδα
Περαία μου ωραία μου
Πεταλουδίτσα
Πλούσιος ή φτωχός
Ποίηση
Ποιo είν’ τούτο το σωστό
Πόνος αγάπης
Ποτέ δεν ξάπλωσα
Πύλη του παραδείσου
Πώς, έχει και χειρότερα
Σελήνη μου έλα και πες μου
Σκιές
Στην αγορά
Στης γης το πρόσωπο
Στου θανάτου
Τ’ άνομο περικάλυμμα
Τα μυστικά
Τα σήμαντρα του τέλους
Τέρατα
Τη ζωή για να ομορφαίνεις
Το άλλο συναπάντημα
Το αντίδοτο του πόνου
Το ασήμαντο πιο σημαντικό
Το γεφύρωμα
Το καράβι της ζωής
Το κόμμα
Το κρασί
Το μίσος
Το ποτάμι
Το πρόσωπο της κοινωνίας
Το φαγητό
Το χρήμα και το ψέμα
Τον άνθρωπο
Τον Ρωμιό
Του τέλους τα μυστικά
Τρομοκρατία
Υπάρχουν κάποιοι άλλοι
Φθαρτός κόσμος
Χρόνια κατοχής
Χρόνια περασμένα
Χωριό μου Αλωρο χωριό
Ψεύτικος κόσμος
Ψυχή μου