Αγροτική Πολιτική

Η αγροτική πολιτική απετέλεσε πάντα τον πυρήνα του παρεμβατισμού κάθε κράτους ή και διεθνούς οργανισμού στον γεωργικό τομέα.
Η παρέμβαση αυτή είχε και έχει σαν στόχο τη βελτίωση των συνθηκών παραγωγής των αγροτικών προϊόντων και τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής θέσης του αγροτικού πληθυσμού αλλά και έμμεσα όλων των πολιτών.
Το βιβλίο αυτό εξετάζει και αναλύει την αγροτική πολιτική όπως αυτή εκφράζεται με τα διάφορα μέτρα τα οποία εφαρμόζονται σε συγκεκριμένα αγροτικά προϊόντα και όχι μέτρα που αφορούν το σύνολο του αγροτικού τομέα.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου αναλύονται διεξοδικά τα μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά καιρούς, που εφαρμόζονται σήμερα αλλά και τα διάφορα μέτρα που έχουν στη “φαρέτρα” τους οι φορείς της αγροτικής πολιτικής.
Η ανάλυση περιλαμβάνει την κατηγοριοποίηση των μέτρων, την αναγκαιότητα της εφαρμογής τους, τον τρόπο σχεδιασμού κάθε μέτρου, την εφαρμογή τους σε συγκεκριμένα αγροτικά προϊόντα και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους.
Μεγάλη έμφαση δίδεται στις επιπτώσεις της εφαρμογής των μέτρων στις διάφορες κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού, δηλαδή στους παραγωγούς, στους καταναλωτές και στους φορολογούμενους.
Τέλος, παρατίθενται τρόποι ποσοτικοποίησης των επιπτώσεων και κατανομής των ωφελειών και του κόστους της πολιτικής.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζονται τα κύρια ελληνικά αγροτικά προϊόντα με έμφαση στην εφαρμοσθείσα αγροτική πολιτική για το καθένα.
Η παρουσίαση περιλαμβάνει μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά καιρούς στο καθένα από αυτά, με χρονολογική σειρά, τους στόχους που επεδίωκε το κράτος ή η Ευρωπαϊκή Ένωση και τις συνέπειες που είχε κάθε μέτρο στην πορεία καλλιέργειας και παραγωγής του προϊόντος.

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ Α

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή

1. Έννοια της Πολιτικής Αγροτικών Προϊόντων
2. Σκοποί της Πολιτικής Αγροτικών Προϊόντων
3. Η Αναγκαιότητα της Αγροτικής Πολιτικής
4. Τα σημαντικά προβλήματα του αγροτικού τομέα
5. Οι φορείς της οικονομικής δραστηριότητας γενικά
6. Οι φορείς της οικονομικής πολιτικής
7. Φορείς της αγροτικής πολιτικής

Κεφάλαιο 2: Οικονομία και Αγροτική Πολιτική

1. Η οικονομική φύση της αγροτικής πολιτικής
2. Ελεύθερο εμπόριο και προστατευτισμός
3. Το εμπόριο τροφίμων και η Ευρωπαϊκή Ένωση
4. Οι στόχοι της αγροτικής πολιτικής
5. Τομείς εφαρμογής Αγροτικής Πολιτικής
6. Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων και αγροτική πολιτική
7. Δύο βασικά προβλήματα του αγροτικού τομέα
8. Κίνδυνος και αβεβαιότητα στον αγροτικό τομέα
9. Πηγές οικονομικών θεμάτων στην αγροτική πολιτική

Κεφάλαιο 3: Μέσα Ανάλυσης των Οικονομικών της Αγροτικής Πολιτικής

1. Γενικά
2. Λειτουργία και ισορροπία της αγοράς
3. Το πλεόνασμα του Παραγωγού και του Καταναλωτή
4. Η σημασία των χαρακτηριστικών Ζήτησης και Προσφοράς στην Αγροτική πολιτική

Κεφάλαιο 4: Η Αγροτική Παραγωγή

1. Γενικά για την αγροτική παραγωγή
2. Οι παραγωγικές δυνατότητες αγροτικής εκμετάλλευσης
3. Θεμελιώδεις νόμοι της αγροτικής οικονομίας
4. Συναρτήσεις παραγωγής
5. Παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα
6. Αποτελεσματικότητα στην αγροτική παραγωγή
7. Οικονομίες κλίμακας στην αγροτική παραγωγή
8. Η τεχνολογία στην αγροτική παραγωγή

Κεφάλαιο 5: Μορφές και Μέτρα Αγροτικής Πολιτικής

1. Μορφές Πολιτικής
2. Μέτρα Αγροτικής Πολιτικής

Κεφάλαιο 6: Πολιτική Αγροτικών Προϊόντων στην ΕΕ

1. Γενικό πλαίσιο
2. Πολιτική αγροτικών προϊόντων στην ΕΕ
3. Μορφές οργάνωσης αγορών
4. Μηχανισμοί στήριξης
5. Γενικό πλαίσιο λειτουργίας ΚΟΑ
6. Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ του 2003
7. Πιθανές επιπτώσεις στην παραγωγή από την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ
8. Αναμόρφωση των κοινών οργανώσεων αγορών
9. Ενιαία κοινή οργάνωση αγοράς αγροτικών προϊόντων

Κεφάλαιο 7: Σχεδιασμός Πολιτικής Αγροτικών Προϊόντων

1. Γενικά
2. Ο νόμος του συγκριτικού πλεονεκτήματος
3. Το κόστος ευκαιρίας
4. Ο κύκλος της αγροτικής πολιτικής
5. Οι στόχοι πολιτικής
6. Στοιχεία σχεδιασμού πολιτικής αγροτικών προϊόντων
7. Ανάλυση δεδομένων για το σχεδιασμό της πολιτικής
8. Σχέδιο πολιτικής αγροτικών προϊόντων
9. Η επιτυχία μιας πολιτικής
10. Κόστος εφαρμογής μιας πολιτικής

Κεφάλαιο 8: Επιπτώσεις της Πολιτικής Αγροτικών Προϊόντων

1. Γενικά
2. Η Προσφορά και η ζήτηση
3. Εκτίμηση των επιπτώσεων της αγροτικής πολιτικής
4. Σύγκριση μέτρων αγροτικής πολιτικής ως προς τις επιπτώσεις
5. Εκτίμηση της μεταφοράς του βαθμού ωφέλειας
6. Αξιολόγηση πολιτικών μεταφοράς εισοδήματος
7. Εκτίμηση του βαθμού προστασίας
8. Εκτίμηση της βοήθειας του παραγωγού
9. Οικονομικές απώλειες κατά τη στήριξη του παραγωγού

ΜΕΡΟΣ B

Κεφάλαιο 9: Πολιτική Καπνού

1. Ιστορική αναδρομή στην καπνοκαλλιέργεια
2. Εξέλιξη της καπνοκαλλιέργειας στην Ελλάδα
3. Παγκόσμια παραγωγή
4. Διεθνές εμπόριο καπνού
5. Καπνική πολιτική μέχρι το έτος 1957
6. Καπνική πολιτική την περίοδο 1957 – 1980
7. Η πολιτική μετά την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε.
8. Ο Ελληνικός καπνός μέσα στην ΕΕ (1981-1992)
9. Κανονισμός 2075/92 της Ε.Ε.
10. Η μεταρρύθμιση του τομέα του καπνού
11. Η κατάσταση μετά τη μεταρρύθμιση του 2003
12. Ο Καπνός στη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ 2014 – 2020Παράρτημα: Κατάταξη των ποικιλιών καπνού σε ομάδες

Κεφάλαιο 10: Πολιτική Βάμβακος

1. Οικονομική σημασία του προϊόντος
2. Στατιστικά στοιχεία της καλλιέργειας
3. Παγκόσμια παραγωγή βάμβακος
4. Πολιτική βάμβακος πριν την ένταξη στην ΕΕ
5. Πολιτική βάμβακος μετά την ένταξη της Ελλάδος στην ΕΕ
6. Το καθεστώς της νέας ΚΑΠ για το βαμβάκι
7. Η πορεία της βαμβακοκαλλιέργειας με τη νέα ΚΑΠ

Κεφάλαιο 11: Πολιτική Κρασιού

1. Η σημασία του προϊόντος για την Ελλάδα
2. Η γεωγραφική κατανομή και η σύνθεση της αμπελοοινικής παραγωγής
3. Εμπόριο κρασιών
4. Η σημασία του προϊόντος για την ΕΕ
5. Πολιτική κρασιού στην Ελλάδα
6. Πολιτική κρασιού στην ΕΕ
7. Η κατάσταση με την αναθεώρηση του 2003
8. Οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς κρασιού της ΕΕ (περίοδος μετά το 2014)

Κεφάλαιο 12: Πολιτική Δημητριακών

1. Η σημασία του κλάδου
2. Η παραγωγή σιτηρών στην Ελλάδα
3. Τα δημητριακά στην ΕΟΚ
4. Κοινή οργάνωση αγοράς σιτηρών
5. Η αναθεώρηση της πολιτικής των σιτηρών το 1992
6. Η πολιτική για τα δημητριακά με τη μεταρρύθμιση του 2003
7. Κοινή οργάνωση αγοράς ρυζιού
8. Η σημερινή κατάσταση

Κεφάλαιο 13: Πολιτική Ελαιολάδου

1. Ο ελαιοκομικός τομέας στην Ελλάδα
2. Ο ελαιοκομικός τομέας παγκοσμίως
3. Το παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου
4. Κοινή οργάνωση αγοράς ελαιολάδου – λιπαρών ουσιών
5. Ο τομέας του ελαιολάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση
6. Η ΚΟΑ ελαιολάδου πριν τη μεταρρύθμιση του 1998
7. Η συμφωνία της GATT (ΠΟΕ) και το ελαιόλαδο
8. Η ΚΟΑ ελαιολάδου μετά τη μεταρρύθμιση του 1998
9. Κανόνες εμπορίας ελαιολάδου
10. Μεταβατική περίοδος
11. Η ΚΟΑ ελαιολάδου στη νέα κοινή αγροτική πολιτική
12. Ελαιούχοι σπόροι και λοιπά φυτικά έλαια