Οικονομική Γεωργικής Παραγωγής

Μετά παρέλευση 13ετίας από τη Β’ έκδοση του βιβλίου «Οικονομική Γεωργικής Παραγωγής–Αρχές και Εφαρμογές» σκέφθηκα ότι είναι αναγκαία μια νέα έκδοση όχι τόσο για την αναθεώρηση των αρχών της οικονομικής της παραγωγής, που ουσιαστικά παραμένουν οι ίδιες, όσο για την καλύτερη παρουσίασή τους και μάλιστα με αριθμητικά παραδείγματα από την ελληνική γεωργική πραγματικότητα, πέρα από τη μετατροπή της δραχμής σε ευρώ. Κι αυτό γιατί η επιχειρηματοποίηση της γεωργικής εκμετάλλευσης, ως αναγκαίο επακόλουθο του αυξανόμενου ανταγωνισμού στην εσωτερική και διεθνή αγορά, απαιτεί από τους σημερινούς προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές γεωπονίας της κατεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και αυριανούς συμβούλους των Ελλήνων παραγωγών τη βαθιά γνώση της οικονομικής θεωρίας για την επιτυχή εφαρμογή της στην πολύπλοκη λειτουργία της γεωργικής παραγωγής. Μάλιστα οι τελευταίοι ως νέοι γεωργοί απαλλαγμένοι από παραδοσιακές προκαταλήψεις έχουν ανάγκη πέρα από την καλή γνώση της τεχνικής της καλλιέργειας των φυτών και της εκτροφής των ζώων και από τη βαθιά κατανόηση των βασικών αρχών της οικονομικής της παραγωγής εμπλουτισμένων με άφθονα παραδείγματα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται αφενός μεν στην παρουσίαση ορισμένων εννοιών κλειδιά για τη βαθύτερη κατανόηση της οικονομικής της παραγωγής, αφετέρου δε στην καλύτερη διάταξη του περιεχομένου τόσο των αρχών της παραγωγής, όσο και του κόστους παραγωγής, που αποτελούν τις βάσεις πάνω στις οποίες πρέπει να στηρίζεται ο παραγωγός τη στιγμή που παίρνει τις αποφάσεις του σχετικά με τι προϊόντα να παράγει, πόσο από το καθένα απ’ αυτά να παράγει, πώς να τα παράγει και πότε να τα παράγει.
Πέρα όμως από την αναδιάταξη και συμπλήρωση της ύλης όλων σχεδόν των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στα περιεχόμενα του υπάρχοντος βιβλίου έχουν προστεθεί και δύο σημαντικά κεφάλαια, που κρίθηκαν αναγκαία κατά το μεσολαβήσαν χρονικό διάστημα. Το ένα απ’ αυτά εστιάζεται στον πρωτεύοντα ρόλο που παίζει ο παράγοντας χρόνος τόσο στη βραχυχρόνια, πολύ δε περισσότερο στη μακροχρόνια περίοδο παραγωγής με βάση το υψηλό κόστος χρήσης του επενδυομένου στη γεωργική παραγωγή κεφαλαίου. Το άλλο συνδέεται με τη λήψη των αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητος, αφού ο πραγματικός κόσμος μέσα στον οποίο λειτουργούν και δρουν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις ή επιχειρήσεις συνεχώς μεταβάλλεται και πολλές φορές δεν είναι προβλέψιμος.
Με τη συμπλήρωση της ύλης του περιεχομένου όλων σχεδόν των κεφαλαίων και την προσθήκη των δύο νέων κεφαλαίων πιστεύεται ότι το βιβλίο αυτό θα αποδειχθεί χρήσιμο όχι μόνο στους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του τομέα Αγροτικής Οικονομίας, αλλά και σε όσους ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τα οικονομικά προβλήματα της γεωργικής μας παραγωγής.

Περιεχόμενα

Κεφάλαιο Πρώτο
Εισαγωγή στην Οικονομική της Γεωργικής Παραγωγής

1. Έννοια, περιεχόμενο και σκοπός της οικονομικής της παραγωγής
2. Διάκριση της οικονομικής και της οικονομικής της γεωργικής παραγωγής
3. Αντικείμενο και επιδιώξεις της οικονομικής της γεωργικής παραγωγής
4. Σχέσεις της οικονομικής της γεωργικής παραγωγής με τους γεωργοβιολογικούς και γεωργοτεχνικούς κλάδους
5. Bασικές έννοιες και αναγκαίοι όροι της οικονομικής της γεωργικής παραγωγής
6. Θεμελιώδεις έννοιες απαραίτητες για την κατανόηση ορισμένων ποσοτικών σχέσεων μεταξύ συντελεστών και προϊόντων

Κεφάλαιο Δεύτερο
Σχέσεις Συντελεστού Παραγωγής και Επιτυγχανόμενου Προϊόντος

1. Έννοια και φύση σχέσης μεταξύ μεταβλητού συντελεστού και παραγόμενου προϊόντος
2. Σχέσεις που συνδέουν το μεταβλητό συντελεστή με το παραγόμενο προϊόν
3. Συνολικό, μέσο και οριακό φυσικό προϊόν
4. Σχέσεις μεταξύ συνολικού, μέσου και οριακού φυσικού προϊόντος
5. Στάδια και επίπεδα παραγωγής και εκλογή του πιο επικερδούς απ’ αυτά
6. Έννοια, διάκριση και υπολογισμός ελαστικότητος παραγωγής και σχέση της με το οριακό και το μέσο φυσικό προϊόν
7. Προσδιορισμός άριστης ποσότητος χρήσης ενός μεταβλητού συντελεστού, διαθέσιμου σε απεριόριστες ποσότητες, και μεγιστοποίησης του συνολικού κέρδους
8. Προϋποθέσεις εκλογής της ποσότητος του μεταβλητού συντελεστού που αντιστοιχεί στο μέγιστο φυσικό προϊόν ως δείκτη μεγιστοποίησης του συνολικού κέρδους
9. Προσδιορισμός άριστης ποσότητος χρήσης ενός μεταβλητού συντελεστού, διαθέσιμου σε περιορισμένες ποσότητες, και μεγιστοποίησης του συνολικού κέρδους
10. Επίδραση της μεταβολής της τιμής του συντελεστού, της τιμής του προϊόντος και της εφαρμοζόμενης τεχνολογίας επί της άριστης ποσότητος χρήσης του μεταβλητού συντελεστού και παραγωγής του προϊόντος

Κεφάλαιο Τρίτο
Σχέσεις μεταξύ Συντελεστών Παραγωγής και Αρχές Υποκατάστασης αυτών

1. Έννοια και σημασία σχέσης μεταξύ δύο μεταβλητών συντελεστών παραγωγής και υποκατάστασης αυτών
2. Σχέσεις μεταξύ δύο μεταβλητών συντελεστών παραγωγής και επιτυγχανόμενου προϊόντος
3. Τεχνική μεταβολή, μεταβολή της τεχνικής της παραγωγής και τεχνικές σχέσεις μεταξύ συντελεστών παραγωγής
4. Συνδυασμοί συντελεστών παραγωγής υπό διάφορες αναλογίες και συμπληρωματικότητα ή υποκατάσταση αυτών
5. Συνδυασμός συντελεστών παραγωγής ελαχίστου κόστους
6. Σχέσεις μεταξύ μεταβλητών συντελεστών παραγωγής και άριστη κατανομή περιορισμένης ποσοτήτος αυτών
7. Επίπεδα παραγωγής και συνδυασμός μεταβλητών συντελεστών παραγωγής ελαχίστου κόστους ή μεγίστου συνολικού κέρδους με απεριόριστες και περιορισμένες ποσότητες αυτών
8. Αριστο επίπεδο παραγωγής και τρόποι προσδιορισμού αυτού
9. Σχέσεις μεταξύ περισσότερων των δύο περιορισμένων μεταβλητών συντελεστών παραγωγής και άριστη κατανομή αυτών

Κεφάλαιο Τέταρτο
Σχέσεις μεταξύ Γεωργικών Προϊόντων ή Κλάδων Γεωργικής Παραγωγής

1. Έννοια και φύση σχέσης μεταξύ γεωργικών προϊόντων ή κλάδων γεωργικής παραγωγής
2. Κλάδοι γεωργικής παραγωγής που επιτυγχάνουν περισσότερα του ενός συνδεδεμένα προϊόντα σε σταθερές και μεταβλητές αναλογίες
3. Ανταγωνιστικοί κλάδοι γεωργικής παραγωγής και αναλογίες υποκατάστασης αυτών
4. Συμπληρωματικοί κλάδοι γεωργικής παραγωγής και τύποι συμπληρωματικότητας αυτών
5. Παραπληρωματικοί κλάδοι γεωργικής παραγωγής και περιοχές παραπληρωματικότητος αυτών
6. Από κοινού παρουσίαση σχέσης ανταγωνιστικών, συμπληρωματικών και παραπληρωματικών κλάδων γεωργικής παραγωγής
7. Aριστος συνδυασμός δύο προϊόντων ή κλάδων γεωργικής παραγωγής με δεδομένες ποσότητες συντελεστών
8. Aριστος συνδυασμός περισσότερων των δύο κλάδων γεωργικής παραγωγής με περιορισμένες και απεριόριστες ποσότητες του μεταβλητού συντελεστού
9. Aριστος συνδυασμός περισσότερων των δύο αφενός μεν κλάδων γεωργικής παραγωγής αφετέρου, δε μεταβλητών συντελεστών διαθέσιμων σε περιορισμένες ποσότητες και μέθοδοι επίτευξής του
10. Aριστος συνδυασμός δύο κλάδων γεωργικής παραγωγής ανηκόντων σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις διαφορετικών περιοχών

Κεφάλαιο Πέμπτο
Κόστος Παραγωγής και Θεμελιώδεις Αρχές αυτού

1. Έννοια, περιεχόμενο και σημασία του κόστους παραγωγής
2. Διάκριση του κόστους παραγωγής
3. Συνάρτηση κόστους παραγωγής και στάδια αυτής
4. Κόστος παραγωγής, άριστο επίπεδο παραγωγής και μεγιστοποίηση κέρδους ή ελαχιστοποίηση ζημίας
5. Διάρθρωση του συνολικού κόστους παραγωγής και παράγοντες που την επηρεάζουν

Κεφάλαιο Έκτο
Η Σημασία του Χρόνου στη Γεωργική Παραγωγή

1. Προβλήματα γεωργικής παραγωγής που συνδέονται με το χρόνο
2. Σύνδεση του χρόνου με τις έννοιες του τόκου, του ανατοκισμού, της προεξόφλησης και του συντελεστού απόδοσης του κεφαλαίου
3. Ανατοκισμός κόστους και εισοδημάτων
4. Προεξόφληση εισοδημάτων και κόστους
5. Επίδραση του χρόνου στην επιλογή της επένδυσης σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και το επιτόκιο
6. Η ενσωμάτωση του παράγοντα χρόνου στη γεωργική παραγωγή και την οικονομική ανάλυση αυτής
7. Μεγιστοποίηση κέρδους σε βραχεία και μακρά χρονική περίοδο γεωργικής παραγωγής
8. Προσδιορισμός αρίστου χρόνου απομάκρυνσης ή αντικατάστασης πολυετών κλάδων και μέσων παραγωγής

Κεφάλαιο Έβδομο
Πρόσοδος Κλίμακος και Μέγεθος Οικονομικής Μονάδος

1. Έννοια και φύση προσόδου κλίμακος
2. Σχέσεις κλίμακος και σχέσεις αναλογικότητος
3. Μέγεθος οικονομικής μονάδος και κριτήρια προσδιορισμού αυτού
4. Σχέσεις αναλογικότητος και μέγεθος οικονομικής μονάδος
5. Σχέσεις κλίμακος και μέγεθος οικονομικής μονάδος
6. Οικονομίες και αντιοικονομίες κόστους παραγωγής συναρτήσει μεγέθους και κλίμακος οικονομικής μονάδος
7. Παράγοντες που επηρεάζουν τις προσόδους κλίμακος
8. Μέγεθος οικονομικής μονάδος και βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο κόστος

Κεφάλαιο Όγδοο
Καθορισμός Θέσεως Γεωργικής Παραγωγής και Αρχή Συγκριτικού Πλεονεκτήματος

1. Έννοια και παράγοντες που καθορίζουν τη θέση της γεωργικής παραγωγής
2. Aρχή απολύτου και συγκριτικού πλεονεκτήματος

Κεφάλαιο Ένατο
Κίνδυνος και Αβεβαιότητα στη Γεωργική Παραγωγή

1. Έννοια και σημασία κινδύνου και αβεβαιότητος
2. Κίνδυνος και αντικειμενική πρόβλεψη
3. Aβεβαιότητα και υποκειμενική πρόβλεψη
4. Βαθμός αβεβαιότητος
5. Tύποι ή είδη αβεβαιότητος και αιτίες πρόκλησης αυτής
6. Φύση και μέτρηση αβεβαιότητος
7. Αναμενόμενες τιμές και μεταβλητότητα αυτών
8. Σχέση μεταξύ αβέβαιων συμβάντων ή γεγονότων
9. Συμπεριφορά παραγωγών έναντι κινδύνου ή αβεβαιότητος

Κεφάλαιο Δέκατο
Λήψη Αποφάσεων υπό Συνθήκες Αβεβαιότητος στη Γεωργική Παραγωγή

1. Αβεβαιότητα γενικά στη γεωργική παραγωγή και τρόποι αντιμετώπισης αυτής
2. Aβεβαιότητα τιμών γεωργικών προϊόντων και συντελεστών παραγωγής και τρόποι αντιμετώπισης αυτής
3. Αβεβαιότητα απόδοσης καλλιεργειών και ζώων και τρόποι αντιμετώπισης αυτής
4. Aβεβαιότητα διαθέσιμων συντελεστών και τρόποι αντιμετώπισης αυτής
5. Αβεβαιότητα διάθεσης γεωργικών προϊόντων και τρόποι αντιμετώπισης αυτής
6. H διαφοροποίηση της παραγωγής και της χρήσης των διαθέσιμων συντελεστών παραγωγής ως μέσο αντιμετώπισης της αβεβαιότητος
7. Aλλοι τρόποι αντιμετώπισης της αβεβαιότητος