, ,

Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία 1870 – 1930

17,21

N-id: 1076 Κατηγορίες: , , , Σελίδες: 112 Σχήμα: 23 x 29 Xρονολογία: 2004 ISBN: 960-6602-04-4 Εκδόσεις: Εθνική Χαρτοθήκη

Περιεχόμενα

Χαιρετισμοί

  • Δημάρχος Θεσσαλονίκης, Βασίλειος Παπαγεωργόπουλος
  • Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Θεσσαλονίκης, Σωτήρης Καπετανόπουλος
  • Πρόεδρος Ιδρύματος του Μακεδονικού Αγώνα, Δημήτριος Ζάννας
  • Πρόεδρος Εθνικής Χαρτοθήκης, Ευάγγελος Λιβιεράτος
  • Αντιδήμαρχος Πολιτισμού-Νεολαίας, Χαράλαμπος Αηδονόπουλος
    Τα ιστορικά
  • Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία (1870-1930)
    Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης
    Οι χάρτες
  • 1870-1900: Η Σύγκρουση των Εθνικισμών
  • 1901-1922: Η Περίοδος των όπλων
  • 1923-1930: Η “νέα” Ελλάδα
    Τα χαρτογραφικά
  • «Εθνογραφικές» απεικονίσεις της Μακεδονίας του 19ου αι.: Θύματα ή θύτες της χαρτογραφίας;
    Ευάγγελος Λιβιεράτος
  • Χαρτογραφώντας τη δράση του Παύλου Μελά το 1904
    Νόπη Πλούτογλου, Μαρία Παζαρλή, Κώστας Παπαδόπουλος

Βασίλειος Παπαγεωργόπουλος, Δήμαρχος Θεσσαλονίκης

O Δήμος Θεσσαλονίκης, με ιδιαίτερη χαρά και σεβασμό στη μνήμη των Μακεδονομάχων, συμμετέχει στους επίσημους εορτασμούς για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του Παύλου Μελά και την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα.
Η έκθεση Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία (1870-1930), που συνδιοργανώνεται από κοινού με το Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα και το Εθνικό Κέντρο Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την επιστημονική τεκμηρίωση των ιστορικών δικαίων του Ελληνισμού στην περιοχή, μέσω της προβολής μιας πλειάδας εθνογραφικών χαρτών που εκπόνησαν ειδικοί επιστήμονες διαφόρων εθνικοτήτων. Αποδεικνύεται έτσι πως η επιμονή μας στην αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας αποτελεί την ουσιαστικότερη εγγύηση της συνέχειας των αγώνων των προγόνων μας.


Σωτήρης Καπετανόπουλος, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Θεσσαλονίκης

O Δήμος Θεσσαλονίκης θεωρεί καθήκον του τη διατήρηση της Εθνικής Μνήμης. Iδιαίτερα δε σε ό,τι αφορά στην Ιστορία της πόλης μας και στους αγώνες των προγόνων μας για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Η έκθεση χαρτογραφίας της Μακεδονίας τα δύσκολα εκείνα χρόνια αποτελεί αφενός απότιση φόρου τιμής, αφετέρου ιδιαίτερα επαρκή ιστορική ενημέρωση και εκ τρίτου τρόπο επιβεβαίωσης των Εθνικών μας δικαίων.
Στους Μακεδόνες και τις Μακεδόνισες της περιόδου αυτής και σε όλους τους άλλους Έλληνες που συνέρρευσαν στη Μακεδονία για τον Αγώνα, αξίζει ο αίνος, η συνεχής αναφορά και η ενημέρωση των Ελληνοπαίδων, ιδίως φέτος που συμπληρώνονται 100 χρόνια από το θάνατο του Παύλου Μελά και σημειολογικά γιορτάζουμε την εκατονταετία του απελευθερωτικού μας αγώνα.


Δημήτριος Ζάννας, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα

Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από το θάνατο του εθνομάρτυρα Παύλου Μελά, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη της ένοπλης φάσης του Μακεδονικού Αγώνα. Ένας ολόκληρος αιώνας πέρασε κιόλας από την κορυφαία στιγμή των αγώνων του μακεδονικού ελληνισμού για τη λευτεριά και την ένωση με τη μητέρα–πατρίδα.
Το Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα διοργανώνει, την τρέχουσα χρονιά, σειρά εκδηλώσεων για να τιμήσει τους Μακεδονομάχους και τις θυσίες τους. Μεταξύ αυτών των πανηγυρικών εκδηλώσεων, εξέχουσα θέση κατέχει και η έκθεση υπό τον τίτλο Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία 1870-1930.
Πρόκειται για μια ιστορική περιήγηση στη χαρτογραφική παράδοση της Μακεδονίας από την εποχή των εθνικών ανταγωνισμών, στα τέλη του 19ου αιώνα, έως και την απελευθέρωση και την αρμονική ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό. Ο επισκέπτης της έκθεσης, αλλά και ο αναγνώστης του ανά χείρας λευκώματος έχει τη δυνατότητα να μελετήσει δεκάδες εθνογραφικούς χάρτες, που εκπονήθηκαν όχι μόνο από έλληνες αλλά και από άλλους βαλκάνιους και ευρωπαίους επιστήμονες, διαπιστώνοντας έτσι την αδιαμφισβήτητη ιστορική υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή.
Σε μια εποχή που η επιστημονική αλήθεια συχνά διαστρεβλώνεται και παραποιείται, το Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα φιλοδοξεί να συμβάλλει στην αποκατάστασή της εκθέτοντας τα ιστορικά τεκμήρια και τις μαρτυρίες.


Ευάγγελος Λιβιεράτος, Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς – Εθνική Χαρτοθήκη

To Εθνικό Κέντρο Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς – Εθνική Χαρτοθήκη, με συγκίνηση συμμετέχει στην οργάνωση της έκθεσης Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία (1870-1930) και στην έκδοση του τόμου αυτού που τη συνοδεύει, στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Ιδρύματος του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα για να τιμηθούν τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Παύλου Μελά, με τη σύμπραξη και συνδρομή του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Η χρονική περίοδος που καλύπτει η έκθεση βρίσκει την περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και ιδιαίτερα της Μακεδονίας κάτω από τον «χαρτογραφικό φακό» πολυάριθμων και διάφορων προελεύσεων εθνογράφων, στα πλαίσια των μεγάλων και πολύπλοκων ιστορικών εξελίξεων που συνέβαιναν τότε στην πολύπαθη αυτή ευρωπαϊκή περιφέρεια. Ήταν τέτοιο το πλήθος, η προέλευση και η πολυμορφία των εθνογραφικών χαρτών που συντάχθηκαν τότε, αλλά και τα «πάθη» που αντιπροσώπευαν, ώστε να μην είναι σήμερα τυχαίο, το είδος αυτό των θεματικών χαρτών να παραπέμπει, σχεδόν μονοσήμαντα, στα Βαλκάνια και στη Μακεδονία της εποχής εκείνης.
Το ΕΚΕΧΧΑΚ – Εθνική Χαρτοθήκη εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του σε μια σειρά από σημαντικούς ανθρώπους με τους οποίους ευτύχησε να συνεργαστεί στενά στο επίπεδο μιας δημιουργικής καθημερινότητας, για την προετοιμασία της έκθεσης και της έκδοσης αυτής: Τους Γιάννη Μέγα, Βασίλη Νικόλτσιο και Αγγελο Παπαϊωάννου από το Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα, οι οποίοι και διέθεσαν χάρτες από τις προσωπικές τους συλλογές, όπως οι Σάββας Δεμερτζής και Γιώργος Γκολομπίας και τον Ιάκωβο Μιχαηλίδη, λέκτορα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για την ευθύνη της επιλογής των χαρτών και την επιμέλεια των υποτιτλισμών.
Χάρτες της έκθεσης και της έκδοσης αυτής, προέρχονται επίσης από τις συλλογές του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα, του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου και της Εθνικής Χαρτοθήκης (συλλογή ΕΚΕΧΧΑΚ και δωρεές Ανθούλας Πολυζώνη, Γιώργου Λυσαρίδη, Γιάννη Στεφανίδη, Μύρωνα Μυρίδη).
Η συμμετοχή του ΕΚΕΧΧΑΚ εντάσσεται στα πλαίσια της προγραμματικής του συνεργασίας με το ΥΜΑΘ (2003-2007). Ευχαριστίες οφείλονται στον Υπουργό Μακεδονίας Θράκης κ. Νικόλαο Τσιαρτσιώνη για την θερμή συμπαράστασή του στο έργο μας.
Με τη συνεργασία του στην έκθεση και τη συμβολή του στην έκδοση, το ΕΚΕΧΧΑΚ – Εθνική Χαρτοθήκη τιμά τη μνήμη του αξιωματικού της Χαρτογραφικής Yπηρεσίας Στρατού Παύλου Μελά.


Χαράλαμπος Θ. Αηδονόπουλος, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού – Νεολαίας

O αγώνας για την ελευθερία της Μακεδονίας δεν ήταν μόνο στρατιωτικός και διπλωματικός αλλά έγινε σε διάφορα επίπεδα. Μια πτυχή αυτού του αγώνα, την επιστημονική, αναπαριστά και η έκθεση Χαρτογραφώντας τη Μακεδονία 1870-1930, που ο Δήμος Θεσσαλονίκης συνδιοργανώνει από κοινού με το Ίδρυμα του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα και το Εθνικό Κέντρο Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς. Μέσα από δεκάδες χάρτες που αναπαριστούν την πληθυσμιακή εικόνα της Μακεδονίας, ο αναγνώστης μπορεί να κατανοήσει την προαιώνια παρουσία και την κυριαρχία του Ελληνισμού στην περιοχή.