Στοιχεία Γεωφυσικών Διασκοπήσεων

13,52

N-id: 0449 Κατηγορίες: , , Σελίδες: 288 Σχήμα: 17 x 24 Xρονολογία: 1991 ISBN: 960-431-000-3 Κωδικός Ευδόξου: 11371 Εκδόσεις: Εκδόσεις Ζήτη

Το βιβλίο αυτό έχει σκοπό κυρίως να υποστηρίξει το μάθημα «Γεωφυσικές Διασκοπήσεις» που διδάσκεται στο Τμήμα των Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ. και είναι μια βελτιωμένη και συμπληρωμένη έκδοση των ομωνύμων σημειώσεων που είχαν γραφτεί με τον ίδιο σκοπό. Επειδή το μάθημα χάριν του οποίου γράφτηκε το βιβλίο είναι κατεπιλογή, έχει καταβληθεί προσπάθεια ώστε να ελαχιστοποιηθεί η παραπομπή σε άλλα βοηθήματα συγγενών μαθημάτων που ενδεχομένως δεν έχει παρακολουθήσει ο χρήστης του.
Η ύλη του χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί μια σύντομη εισαγωγή σχετικά με τη φιλοσοφία και τις μεθόδους της γεωφυσικής διασκόπησης. Στα επόμενα κεφάλαια αναπτύσσονται οι κυριότερες μέθοδοι διασκόπησης. Η ανάπτυξη περιλαμβάνει αναφορά στις ιδιότητες του γεωφυσικού πεδίου το οποίο χρησιμοποιεί η αντίστοιχη μέθοδος, περιγραφή των οργάνων μέτρησης, οργάνωση των μετρήσεων πεδίου, αναγωγές των μετρήσεων και ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις παρατίθενται πίνακες με τιμές της παραμέτρου που παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο για το αντίστοιχο πεδίο (όπως π.χ. η πυκνότητα για το πεδίο βαρύτητας, η μαγνητική διαπερατότητα για το μαγνητικό πεδίο της γης κ.λπ.) για διάφορα πετρώματα και ορυκτά.
Ειδικότερα, στο δεύτερο κεφάλαιο αναπτύσσεται η βαρυτημετρική μέθοδος. Η μάλλον εκτεταμένη αναφορά στις ιδιότητες του πεδίου βαρύτητας γίνεται με το σκοπό να βοηθήσει ορισμένες παραγράφους, όπως αυτή που περιγράφει σε γενικές γραμμές τις σύγχρονες μεθόδους ερμηνείας τόσο στο χώρο των αποστάσεων, όσο και στο χώρο των συχνοτήτων, όπου ο ταχύς μετασχηματισμός Fourier αποτελεί, συνδυασμό με τη χρήση των Η/Υ, ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για την ανάλυση μεγάλου πλήθους δεδομένων που μας παρέχουν οι σύγχρονες τεχνικές των μετρήσεων. Για την εξοικείωση του χρήστη με τους τύπους και την ορολογία του μετασχηματισμού Fourier παρατίθεται στο τέλος της ύλης σχετικό παράρτημα. Με την προοπτική του πλήθους των δεδομένων που θα προκύψουν από την εφαρμογή της από εδάφους και από αέρος βαθμιδομετρίας, δίνεται έμφαση στη χρησιμοποίηση όλων των παραγώγων δευτέρας τάξη του δυναμικού στο ευθύ και αντίστροφο πρόβλημα διαταρακτικών μαζών με γεωμετρικό σχήμα.
Το ιδιαίτερο βάρος που έχει δοθεί στο κεφάλαιο αυτό, όπως και στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη μαγνητική μέθοδο, δεν σημαίνει ότι αυτές οι μέθοδοι θεωρούνται σαν οι σπουδαιότερες της γεωφυσικής διασκόπησης. Οφείλεται στη
συγγένεια που έχει ο αγρονόμος και ο τοπογράφος μηχανικός με το πεδίο βαρύτητας σαν αντικείμενο μελέτης, αφού το πεδίο βαρύτητας είναι το σύστημα αναφοράς ή επηρεάζει άμεσα το μεγαλύτερο μέρος των μετρικών μεγεθών που χρησιμοποιούνται στη γεωδαισία. Για το λόγο αυτό θεωρήθηκε ότι η ανάπτυξη των μεθόδων της πρόγνωσης, εξομάλυνσης, διαχωρισμού και ερμηνείας των διαφόρων γεωφυσικών πεδίων, που είναι κοινές διαδικασίες ανάλυσης για όλες σχεδόν τις μεθόδους διασκόπησης, θα μπορούσε να γίνει ευκολότερα κατανοητή μέσα από το κεφάλαιο αυτό.
Εκτεταμένο είναι επίσης το τρίτο κεφάλαιο όπου αναπτύσσεται η μαγνητική μέθοδος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ευθύ και το αντίστροφο πρόβλημα με τη χρησιμοποίηση κυρίως της κατακόρυφης συνιστώσας και της ολικής έντασης του μαγνητικού πεδίου, που είναι τα μεγέθη που προκύπτουν από τις μετρήσεις με τα υπάρχοντα όργανα.
Το τέταρτο κεφάλαιο είναι μια σύντομη αναφορά στα πλεονεκτήματα που μας εξασφαλίζουν οι από αέρος διασκοπήσεις αλλά και στα προβλήματα που εμφανίζονται κατά την εφαρμογή τους.
Το πέμπτο κεφάλαιο ασχολείται με τις ηλεκτρικές μεθόδους. Εδώ γίνεται σύντομη ανάπτυξη των μεθόδων που είναι περισσότερο διαδεδομένες (όπως π.χ. οι μέθοδοι που στηρίζονται στην ειδική αντίσταση) ενώ η αναφορά σε μεθόδους που απαιτούν μεγάλη εξειδίκευση (όπως π.χ. οι ηλεκτρομαγνητικές μέθοδοι) περιορίζεται στην αρχή λειτουργίας τους.
Στο έκτο και έβδομο κεφάλαιο γίνεται μια πολύ σύντομη αναφορά στη γεωθερμική και γεωχημική μέθοδο.
Οι σεισμικές μέθοδοι εξετάζονται στο όγδοο κεφάλαιο όπου η ανάπτυξη περιορίζεται μάλλον στη γεωμετρία των σεισμικών μεθόδων.
Στο ένατο κεφάλαιο γίνεται μια επίσης σύντομη αναφορά στη ραδιομετρική μέθοδο.
Το δέκατο κεφάλαιο γράφτηκε με σκοπό να δείξει την προοπτική που ανοίγεται στο χώρο της αναγνωριστικής διασκόπησης με τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών.


Περιεχόμενα:

  1. Εισαγωγή
  2. Η Βαρυτημετρική μέθοδος
    • Το πεδίο της γήινης βαρύτητας
    • Μετρήσεις-Όργανα μετρήσεων
    • Διορθώσεις των μετρήσεων της βαρύτητας-Χρονικές μεταβολές του πεδίου της βαρύτητας
    • Το κανονικό πεδίο βαρύτητας-Ανωμαλίες της βαρύτητας-Αναγωγές της βαρύτητας
    • Η πυκνότητα των πετρωμάτων και των ορυκτών
    • Οργάνωση των βαρυτημετρικών μετρήσεων
    • Απεικόνιση του πεδίου ανωμαλιών της βαρύτητας
    • Μετρήσεις των παραγώγων δευτέρας τάξης του δυναμικού της βαρύτητας
    • Αρχές της ερμηνείας των αποτελεσμάτων των βαρυτημετρικών μετρήσεων
    • Σύγχρονες προσπάθειες ερμηνείας των γεωφυσικών πεδίων
  3. Η Μαγνητική μέθοδος
    • Θεμελιώδεις έννοιες
    • Γεωμαγνητισμός
    • Όργανα μέτρησης της έντασης του γήινου μαγνητικού πεδίου
    • Οι μετρήσεις
    • Μαγνητικές ανωμαλίες
    • Ερμηνεία των μαγνητικών ανωμαλιών
  4. Επίγειες και από αέρος γεωφυσικές διασκοπήσεις
  5. Οι ηλεκτρικές μέθοδοι
    • Οι ηλεκτρικές ιδιότητες των πετρωμάτων
    • Μέθοδοι που χρησιμοποιούν φυσικά πεδία
    • Η μέθοδος της ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης
    • Η μέθοδος της επαγόμενης πόλωσης
    • Ηλεκτρομαγνητικές μέθοδοι
  6. Η Γεωθερμική μέθοδος
  7. Η Γεωχημική μέθοδος
  8. Οι σεισμικές μέθοδοι
    • Όργανα σεισμικής διασκόπησης
    • Ανάκλαση και διάθλαση του σεισμικού κύματος
    • Εξίσωση χρόνου διαδρομής και δρομοχρονικό διάγραμμα κύματος
    • Η μέθοδος της διάθλασης
    • Η μέθοδος της ανάκλασης
  9. Η ραδιομετρική μέθοδος
    • Όργανα μέτρησης της φυσικής ραδιενέργειας
    • Μετρήσεις-Ερμηνεία των αποτελεσμάτων
    • Ραδιομετρική διασκόπηση από αέρος
  10. Συμβολή των μεθόδων της τηλεπισκόπησης στη γεωφυσική διασκόπηση
    Παράρτημα