Χειρουργική Μαιευτική και Γυναικολογία

Η Χειρουργική είναι η εφαρμογή των βασικών ανατομικών, βιολογικών, βιοχημικών, βακτηριολογικών και φυσικών επιστημονικών γνώσεων προς όφελος του ασθενούς. Επειδή λοιπόν βασίζεται στις προαναφερθείσες επιστήμες, είναι και αυτή η ίδια επιστήμη.
Η Χειρουργική όμως είναι συγχρόνως και τέχνη αφού ο χειρουργός πρέπει να μετατρέψει όλες τις επιστημονικές του γνώσεις, σκέψεις και αποφάσεις μέσω των ανεπτυγμένων στον ύψιστο βαθμό, σωματικών του ικανοτήτων και δεξιοτήτων, σε αυστηρά καθορισμένο χρόνο και τόπο, σε επακριβείς και συγκεκριμένες πράξεις, που ονομάζονται εγχειρητικοί χειρισμοί, και αποσκοπούν στην ίαση του ασθενούς.
Η εκπαίδευση λοιπόν στην Χειρουργική επιστήμη είναι σχετικά απλή, αφού εξαρτάται αποκλειστικώς από την εκμάθηση των συναφών επιστημών που απαρτίζουν το κολοσσιαίο αντικείμενο της Ιατρικής. Η εκπαίδευση όμως στη Χειρουργική τέχνη είναι δύσκολη, αφού η ανάπτυξη των χειρουργικών ικανοτήτων και των σωματικών δεξιοτήτων που απαιτούνται γι’ αυτό, δεν μπορεί να γίνει κτήμα του οποιουδήποτε μελετηρού πτυχιούχου της Ιατρικής, αν αυτός προηγουμένως δεν έχει καλλιεργήσει και αναπτύξει ορισμένες πνευματικές και σωματικές ικανότητες που ξεχωρίζουν τον ΧΕΙΡΟΥΡΓΟ από τον χειρουργό.
Πέρα λοιπόν από τον πλούτο και την ευρύτητα των επιστημονικών γνώσεων που οφείλει να έχει ο χειρουργός, όπως άλλωστε και ο κάθε ιατρός, πρέπει συγχρόνως να μπορεί να δίνει τις πλέον κατάλληλες και απλές, κατά το δυνατόν, επιστημονικές και πρακτικές λύσεις σε δύσκολα και συχνά επείγοντα περιστατικά χειρουργικών ασθενών. Και τούτο βέβαια δεν επιτυγχάνεται αν ο νέος ιατρός δεν φροντίσει προηγουμένως να αποκτήσει, με ατομικό διαλογισμό, και κατάλληλη πρακτική εκπαίδευση σε τμήματα επειγόντων περιστατικών, τη λεγόμενη ιδιοσυγκρασία του χειρουργού.
Οι συσσωρευμένες ακαδημαϊκές γνώσεις είναι ικανές για να πλάσουν ένα πολύ καλό κλινικό υπάλληλο αλλ’ όχι ένα χειρουργό-ιατρό. Γι’ αυτό το σκοπό απαιτούνται, εκτός από τις ακαδημαϊκές γνώσεις και πολλά άλλα ταπεινότερα χαρίσματα και ψυχο-σωματικές ικανότητες που δεν αποκτώνται εύκολα. Οι ίδιες παραπάνω επιστημονικές και ψυχο-σωματικές προδιαγραφές ισχύουν αναλογικά και για τις νοσηλεύτριες που επιλέγουν ως αντικείμενο της εργασίας τους το χώρο του χειρουργείου.

Το εγχειρίδιο απευθύνεται, κατά κύριο λόγο, στους νέους γιατρούς που ξεκινούν την εξειδίκευσή τους στη Μαιευτική-Γυναικολογία, καθώς και στις νοσηλεύτριες που θέλουν να ειδικευτούν στην δύσκολη αποστολή της εργαλειοδότριας του χειρουργείου.
Ο σκοπός που με οδήγησε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου ήταν η παντελής άγνοια, των περισσοτέρων νέων γιατρών και νοσηλευτριών, σ’ αυτό το γνωστικό αντικείμενο που ονομάζεται “βασικές χειρουργικές τεχνικές” και που δυστυχώς δεν διδάσκεται σήμερα, πουθενά. Σε παλαιότερες εποχές, που η χειρουργική εκπαίδευση αποσκοπούσε στη δημιουργία “χειρουργών” με όλη την πρωταρχική σημασία της λέξης, ο ειδικευόμενος γιατρός ξεκινούσε από τη λεγόμενη “χειρουργική προπαιδεία”, που είχε ως σκοπό να του δώσει τις γενικές γνώσεις που θα τον οδηγούσαν με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση, αρχικώς ως β-βοηθό, στον χώρο αυτό που ονομάζεται χειρουργείο.
Η γνωριμία λοιπόν του νέου ειδικευόμενου γιατρού, καθώς και της νέας νοσηλεύτριας, σ’ αυτές τις παλαιότερες εποχές, με το χώρο της πτέρυγας των χειρουργείων άρχιζε από το δίπλωμα της χειρουργικής γάζας, την πλήρη κατανόηση της διαδικασίας της αποστείρωσης των χώρων και των εργαλείων, την ονοματολογία των διαφόρων χειρουργικών εργαλείων, τη χρήση και τον σκοπό της επινόησής τους, τον τρόπο της εργαλειοδοσίας, την ασφαλή διακίνηση και διαχείριση του χειρουργικού ασθενούς και τέλος τις τεχνικές της σύντονης παρακολούθησης του μετεγχειρητικού ασθενούς στην αίθουσα ανάνηψης.
Πόσοι από τους νέους γιατρούς, που πήραν την ειδικότητα της Μαιευτικής – Γυναικολογίας στα τελευταία 30 χρόνια διδάχθηκαν κάτι από τα παραπάνω; Σχεδόν όλοι, “ντύνονταν” κάποιο πρωί, από τους/τις συναδέλφους τους και εισέβαλλαν στο χειρουργείο μη γνωρίζοντας ούτε καν που να σταθούν μέχρι ν’ αρχίσει η διαδικασία της χειρουργικής επέμβασης.
Οφείλω βέβαια να ομολογήσω πως η αντίστοιχη εκπαίδευση των νοσηλευτριών-εργαλειοδοτριών ήταν σαφώς καλύτερη και πληρέστερη απ’ αυτή των νέων γιατρών, γιατί ξεκινούσε από πολύ χαμηλά, όπως άλλωστε πρέπει να είναι κάθε εκπαίδευση, αλλά και εκεί έλειπε η επιστημονική γνώση και η τεκμηρίωση των χειρουργικών διαδικασιών και ενεργειών και έτσι αυτές οι ατυχείς αναγκάζονταν να προσαρμόζονται στις εκάστοτε ιδιοτροπίες των χειρουργών, χωρίς να μπορούν πολλάκις να αρθρώσουν λόγο και αντίλογο, σε παράλογες απαιτήσεις και αντιεπιστημονικές μεθοδεύσεις των τελευταίων. Η καταφρόνια και η αναίτια συχνά ταπείνωση των νοσηλευτριών του χειρουργείου από υπερόπτες, ιδιόρρυθμους και επιστημονικά αστοιχείωτους, πολλάκις, καθαρά πρακτικούς – χειρουργούς, ήταν ένα θέαμα που πολύ δύσκολα γίνονταν ανεκτό, από οποιονδήποτε παριστάμενο. Οφείλω να ομολογήσω πως η αρχική έμπνευση για τη συγγραφή αυτού του εγχειριδίου ξεκίνησε από μια τέτοια εικόνα!
Όσον αφορά στον τομέα της Εγχειρητικής, είναι αλήθεια πως υπάρχουν στις ιατρικές βιβλιοθήκες πάρα πολλά παρόμοια συγγράμματα Μαιευτικής & Γυναικολογικής Εγχειρητικής. Σχεδόν κάθε επώνυμος χειρουργός-γυναικολόγος θεωρεί βασική του υποχρέωση ν’ αφήσει τις προσωπικές του εμπειρίες ως παρακαταθήκες στους νεότερους.
Δεν περιλαμβάνομαι σ’ αυτούς τους επωνύμους, ούτε μπορώ να περηφανευτώ για νέες εγχειρητικές μεθόδους που επινόησα. Ο βασικός σκοπός της συγγραφής αυτού του βιβλίου είναι να δώσει στους νέους ειδικευόμενους, σ’ αυτή την δύσκολη ειδικότητα, γιατρούς, τις βασικές και απαραίτητες γνώσεις της Γυναικολογικής Εγχειρητικής, με όσο το δυνατό πιο απλό και μεθοδικό τρόπο, ώστε να μπορέσουν εξ αρχής να προσαρμοστούν σ’ αυτή και να κατανοούν όλα όσα βλέπουν στο χειρουργείο.
Στο δύσκολο αυτό έργο βρήκα πολλές ευγενικές συμπαραστάτιδες, από το χώρο της χειρουργικής νοσηλευτικής του νοσοκομείου μας. Εκτός απ’ αυτές που αναφέρονται ονομαστικά, ευχαριστώ και όλες τις υπόλοιπες για την όποια βοήθεια κάθε μία απ’ αυτές μου προσέφερε, με προθυμία και με θυσίες από τον πολύτιμο ελεύθερο χρόνο της.
Ευχαριστώ επίσης τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο κ. Θεόδωρο Καζάκο, Αναπληρωτή Διευθυντή της Α’ Μ/Γ Κλινικής του Γ. Ν. Σερρών, για την πλούσια εικονογράφηση από επιλεγμένη βιβλιογραφία, από χώρες της πρώην “Ανατολικής Ευρώπης” που μου παρέσχε πρόθυμα.
Τέλος, αλλ’ όχι τελευταίον, ευχαριστώ τον ειδικευόμενο-ιατρό της Κλινικής μου, κ. Γεώργιο Βλάχο, καθώς και τη σύζυγό του, για την πρακτική βοήθεια που μου προσέφεραν για την έκδοση αυτού του βιβλίου.

Περιεχόμενα

• Η πτέρυγα των χειρουργείων
• Βασικές αρχές αντισηψίας-ασηψίας
• Τα χειρουργικά εργαλεία
• Tα ενδοσκοπικά χειρουργικά εργαλεία
• Οι Ηλεκτροχειρουργικές συσκευές
• Οι συσκευές Laser
• To “αρμονικό” νυστέρι με υπερήχους
• Οι συσκευές Κρυοπηξίας
• Τα χειρουργικά ράμματα
• Το επιδεσμικό υλικό
• Παροχετεύσεις
• Οι συλλογές των χειρουργικών εργαλείων ανάλογα με τη χειρουργική επέμβαση
• Τα είδη των τομών του δέρματος, στη Μαιευτική-Γυναικολογία
• Οι βασικές ραφές
• Οι βασικοί χρόνοι των συνηθέστερων μαιευτικών – γυναικολογικών χειρουργικών επεμβάσεων
• Νεότερες εγχειρητικές μέθοδοι αποκατάστασης της ακράτειας των ούρων στη γυναίκα
• Βιοψία μαστού με βελόνη
• Παράρτημα: Εκφορά – προφορά στην ελληνική των ξενόγλωσσων ονομάτων των χρησιμοποιουμένων χειρουργικών εργαλείων και ιατρο-χειρουργικών συσκευών