Όπως είναι γνωστό, η Θεσσαλονίκη είχε χαρακτηριστεί για το 1997 πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Οι αρμόδιοι εδώ και αρκετό καιρό επιχειρούν να τη φτιασιδώσουν με διάφορα μπιχλιμπίδια. Το μόνο που δεν τους νοιάζει είναι να προχωρήσουν σε έργα ουσιαστικά, που να δώσουν άλλην ανάσα στην όμορφη πόλη του Θερμαϊκού: να συντηρήσουν τα μνημεία της, να αντιμετωπίσουν το κυκλοφοριακό, να εξασφαλίσουν για τη νεολαία της εργασία. Απεναντίας, με την πολιτική που ασκούν όλες οι ευρωπαθείς πολιτικές δυνάμεις του τόπου, μετατρέπουν τη Θεσσαλονίκη σε πόλη ανεργίας και ψευτοαπασχόλησης. Σε πόλη με χορταριασμένα τα μεγαλύτερά της εργοστάσια, σε πόλη με ελάχιστες πολιτιστικές νησίδες, σε πόλη που λίγο έλειψε να χάσει το ιστορικό της διαμάντι, το Γεντί Κουλέ, που βέβηλοι άνθρωποι, με ανιστόρητη και νοσηρή συνείδηση, βάλθηκαν να γκρεμίσουν, για να μην ακούγεται ο βόγγος των αγωνιστών, των κομμουνιστών, των δημοκρατικών ανθρώπων, που μαρτύρησαν στα μπουντρούμια του κάστρου, μαρτύρια της Εθνικής Αντίστασης.
Η Θεσσαλονίκη, πέρα από την πολυσήμαντη σύγχρονη ιστορία της, τους δημοκρατικούς αγώνες και τους μεγάλους νεκρούς της, το Γ. Τσαρουχά, το Ν. Νικηφορίδη, το Γρ. Λαμπράκη και χιλιάδες άλλους επώνυμους και ανώνυμους, έχει πλούσια και την παλιά της ιστορία.
Στην πολυκύμαντη ζωή της από τα αρχαιότερα χρόνια ένα γεγονός, δυστυχώς άγνωστο στον πολύ κόσμο, σημάδεψε τη ζωή της. Είναι η Επανάσταση των Ζηλωτών (1342 – 1349), στην κορύφωση της εκμετάλλευσης του λαού από τη βυζαντινή φεουδαρχία και τον καλογερισμό. Έναν αιώνα πριν από την πτώση του Βυζαντίου. Είναι η εποχή που οι φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής αρχίζουν να δίνουν τη θέση τους στις αντίστοιχες καπιταλιστικές. Ακριβώς τότε στη Θεσσαλονίκη ξεσπάει λαϊκή εξέγερση με μοναδική σημασία για την παγκόσμια ιστορία. Μπορεί ως ταξικό γεγονός να συγκριθεί, ως προς το συγκλονισμό που προκάλεσε και το αίμα που κατέθεσε, μόνο με την Παρισινή Κομμούνα. Στο κείμενο που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια για την προσέγγιση του γεγονότος, πιο πολύ σαν τιμητική κατάθεση για την ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά, κύρια, για να τονιστεί η ανάγκη πληρέστερης επιστημονικής μελέτης εκείνης της περιόδου από αυριανούς ερευνητές.
Περιέχει:
- H κατάσταση στο Bυζάντιο – O Λαός
- Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη τις παραμονές της Επανάστασης
- Oι Ζηλωτές
- Η Επανάσταση – Πορεία – Κατάληξη
- H αποτίμηση
