Το Νερό στην Αρχιτεκτονική του Αστικού Τοπίου

Το βιβλίο αυτό έγινε στα πλαίσια της ερευνητικής πτυχιακής εργασίας που προβλέπεται από το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κατά το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007.
Ο τίτλος της εργασίας είναι «το νερό στην αρχιτεκτονική του αστικού τοπίου». Το θέμα μας κέντρισε από την αρχή το ενδιαφέρον καθώς διακρίναμε τη μεγάλη σημασία του νερού στην αρχιτεκτονική και ιδιαίτερα στην αρχιτεκτονική τοπίου. Στην επιλογή του θέματος και στην διεξαγωγή της έρευνας συνετέλεσε αρκετά η εμπειρία της συμμετοχής μας στο πρόγραμμα Erasmus στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου βιώσαμε την αίσθηση ενός διαφορετικού αστικού υδάτινου τοπίου από αυτό της Θεσσαλονίκης.
Ελπίζουμε ότι η εργασία μας θα φανεί χρήσιμη σε άλλες φοιτητικές έρευνες είτε ως βιβλιογραφικό υλικό είτε ως έναυσμα για μελέτες, εργασίες και σκέψεις πάνω στη αρχιτεκτονική και το νερό. Χρήσιμη θεωρήσαμε την εισαγωγή πληθώρας εικονογραφικού υλικού για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου. Σε κάθε εικόνα εμφανίζεται ο τίτλος της και η πηγή της: όταν πρόκειται για βιβλίο, το όνομα του συγγραφέα, όταν πρόκειται για περιοδικό, το όνομά και ο αριθμός του τεύχους, όταν πρόκειται για διαδίκτυο, η ηλεκτρονική διεύθυνση. Τα ονόματα των εκάστοτε μελετητών αναφέρονται στο κείμενο.
Ευχαριστούμε την επιβλέπουσα μας Καθηγήτρια Ανανιάδου-Τζημοπούλου Μαίρη για την εκπαίδευση στο αντικείμενο, την παροχή πλούσιου βιβλιογραφικού και αρχειακού υλικού και την συνεχή καθοδήγηση και ουσιαστική συμβολή στην συγγραφή και ολοκλήρωση της έρευνας. Επίσης, τη διδάσκουσα με το Π.Δ.407 Καρακινάρη Ζωή για τη βοήθεια ως προς την προσέγγιση υλικού, τον κ. Δουδούμη Γιάννη για την τεχνική βοήθεια, τον ιστορικό τέχνης Miguel Fernandez-Belmonte για τις πληροφορίες που μας παρείχε. Τέλος, ευχαριστούμε συμφοιτητές και φίλους μας άλλων ειδικοτήτων για την πολύτιμη παροχή πληροφοριών, ιδιαίτερα χρήσιμων για την διεξαγωγή της έρευνάς μας.

όπως είπε ο Loren Eiseley…
«αν υπάρχει μαγεία σ’ αυτόν τον πλανήτη,
τότε αυτή περιέχεται στο νερό»

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγή

1.1. Αντικείμενο της έρευνας

1.2. Μεθόδευση της έρευνας

1.3. Στόχος της έρευνας

2. Από τη θεωρία της αρχιτεκτονικής τοπίου: Εννοιολογικό πλαίσιο

2.1. Τοπίο

2.2. Αρχιτεκτονική τοπίου

2.3. Σύγχρονες προσεγγίσεις σχεδιασμού τοπίου

2.4. Αστικό τοπίο – Αστικοί υπαίθριοι χώροι

3. Εφαρμοσμένη έρευνα

3.1. Πρόθεση

3.2. Μεθόδευση

4. Η μελέτη των περιπτώσεων

4.1. Διαμορφωμένα τοπία στα οποία το νερό προϋπήρχε ως στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος

4.1.1. Θάλασσα
• Βαρκελώνη_ανάπλαση του παραλιακού μετώπου
• Aqaba_ανάπλαση του παραλιακού μετώπου
• Κυρήνεια_Dik Burun
• Dubai_δημιουργία τεχνητών νησιών

4.1.2. Λίμνη
• Freienbach_πλατφόρμα πάνω στη λίμνη

4.1.3. Πηγές
• Νάουσα_άλσος Αγίου Νικολάου
• Δράμα_πηγές Αγίας Βαρβάρας

4.1.4. Ποτάμι
• Seoul_έργο ανάπλασης Cheonggyecheon
• Okayama_πάρκο “Shiki-no Michi, Shinjuku”
• Polder
• Almere Buiten_Meridaanpark
• Amsterdam_Borneo-Sporenburg
• Amsterdam_Java Island
• Rotterdam_Mullerpier

4.1.5. Κανάλια
• Zutphen-Deventer_Bypasslandscape design study
• Παρίσι_Parc de la Villette

4.2. Διαμόρφωση τοπίων με χρησιμοποίηση του νερού ως νέου συνθετικά στοιχείου, χωρίς να προϋπάρχει στο φυσικό περιβάλλον

4.2.1. Στάσιμο και τρεχούμενο νερό
• Taos_El Monte Sagrado
• Κορνουάλη_Eden Project
• Osaka_EXPO ’70 Commemoration park
• Βερολίνο_Postdamer Platz
• Παρίσι_Dalle Centrale
• Nagoya_Wakamiya Boulevard park
• Yokohama_Grand Mall park
• Rigadh_King Abdulaziz central park
• Dallas_Fountain place
• Philadelphia_Chestnut street park
• Los Collinas at Irving_Williams square
• Dallas_Museum of Art
• Shuzenji_Public Hall garden
• Deggendorf_υπαίθριοι χώροι τεχνικού κολλεγίου
• Βοτανικοί κήποι
• Βαρκελώνη_Βοτανικός κήπος
• Ιαπωνία_ξενοδοχεία
• Ζυρίχη_σύστημα ροής νερού μεταξύ κατοικίας – δημόσιου χώρου

4.2.2. Πίδακες

4.2.3. Στάσιμο νερό
• Ζυρίχη_Gehrenholzpark
• Colorado Springs_United States Air Force academy

4.3. Διαμόρφωση τοπίων με προσθήκη του νερού ως νέου στοιχείου, σε περιβάλλον όπου και φυσικά προϋπάρχει

4.3.1. Θάλασσα σε συνδυασμό με νέα διαμόρφωση νερού
• Tokyo_Sea life park
• Θεσσαλονίκη_ανάπλαση παραλιακού μετώπου

4.3.2. Λίμνη σε συνδυασμό με νέα διαμόρφωση νερού
• Chicago_Filtration Plant

4.3.3. Ποτάμι σε συνδυασμό με νέα διαμόρφωση νερού
• Λισαβόνα_EXPO ’98
• Hong Kong_Sha Tin park
• Tampa_Nationsbank plaza
• Leipzig_Fritz von Harck gardens
• Duisburg_Nord landscape park

4.4. Διαμόρφωση τοπίων με επαναφορά του στοιχείου του νερού ως μνήμη του υδάτινου στοιχείου που προϋπήρχε στην περιοχή

• Mexico City- Azcapotzalco_Tezozomoc park
• Tokyo_Shinagawa Ward park
• Θεσσαλονίκη_Οι κήποι του Πασά

Συμπεράσματα

Συγκεντρωτικοί πίνακες παραδειγμάτων

Πηγές