Πέλκα

Παραδοσιακός πολιτισμός και ιστορία
Προσπάθησα να μελετήσω τον παραδοσιακό πολιτισμό και την ιστορία της Πέλκας, στηριζόμενη σε καθιερωμένα ιστορικά τεκμήρια, στα σωζόμενα αντικείμενα και στις τοπικές αφηγήσεις.
Οι αξία της μαρτυρίας των λειψάνων του παρελθόντος εξαρτάται από τη δυνατότητα του επακριβούς χρονολογικού και γεωγραφικού προσδιορισμού της αρχικής προέλευσης. Τα απομεινάρια αυτά, παρά τον αποσπασματικό τους χαρακτήρα, αποτελούν χειροπιαστά μνημεία του καιρού τους.
Απαιτείται βέβαια προσεκτική αναγωγή τους σε προγενέστερες ιστορικές περιόδους, όπου τα τεκμήρια μας είναι εξαιρετικά σπάνια.
Στην περίπτωση της Πέλκας, ο εντοπισμός αυτών των σωζόμενων μνημείων καθώς και των μαρτυριών από μελετητές της περιοχής Ανασελίτσας προϋποθέτει το συνυπολογισμό παραγόντων που επηρεάζουν αναμφισβήτητα την πολιτισμική εξέλιξη και υπογραμμίζουν τη διατήρηση μακραίωνων παραδόσεων.
Για μένα, η οργάνωση του υλικού αυτού ήταν ένα ταξίδι που είχε τη γοητεία της επιστροφής στο χθες και στο προχθές της ιστορίας του χωριού μου. Ήταν ένα ταξίδι που αναζητά συνοδοιπόρους για τη συνέχισή του.

Περιεχόμενα

ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ιστορία

1. Γεωγραφία της Πέλκας
2. Κάστρα της Άνω Μακεδονίας – Τα οχυρά της Πέλκας
3. Το οχυρωματικό συγκρότημα Πέλεκον
4. (Το) Πέλεκον, (Τα) Πέλεκα, (Η) Πέλκα
5. Η σημασία της ύπαρξης του οχυρού Πέλεκον
6. Χρονολόγηση των οχυρών της Άνω Μακεδονίας
7. Παρόχθιοι οικισμοί του Μύριχου
   • Αρχαιότητα
   • Βυζαντινή περίοδος
   • Τουρκοκρατία
   • Απελευθερωτικά κινήματα
   • Διαμόρφωση νέων οικισμών και συνόρων
   • Ο Σινιάτσικος
   • Μακεδονικός αγώνας

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Θρύλοι – Μύθοι – Ιστορία

1. Θέσεις του χωριού Πέλκα
2. Περιάροση: Ο μαγικός κύκλος
3. Μέσα περιάροσης – Συμβολισμός
4. Χάραξη του οικισμού Πέλκα
5. Δυό τρανές πέτρες Τισσιράγκουνις
6. Ταφικό Μεγαλιθικό Μνημείο
7. Ο Πέλκας και το στοίχειωμά του
8. Χρονολόγηση περιάροσης
9. Σταύρωση και περιάροση στην Πέλκα
10. Σταύρωμα, ορόσημο με θεϊκή δύναμη
11. Ο σταυρός ως σύμβολο ή ως ιερό σημείο
12. Δύο διηγήσεις

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Μοναστήρια, Εικονοστάσια, Εξωκλήσια

Α. Αγία Παρασκευή

1. Το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Δοβαμιστίου ή Φλαμουριάς
2. Ο χρόνος ίδρυσης του μοναστηριού της Αγίας Παρασκευής
3. Επιγραφές και τεκμήρια από το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής
4. Η εκκλησία – Καθολικό του μοναστηριού της Αγίας Παρασκευής
   Β. Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας

ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Νεότερα μνημεία και λαϊκή τέχνη

1. Το γεφύρι της Πέλκας
2. Ντόπιοι λαϊκοί ζωγράφοι του 18ου και 19ου αιώνα
3. Η οικιστική παράδοση
4. Η καθημερινή ζωή στην Πέλκα

Επιλογικά
Βιβλιογραφία