Το βιβλίο αυτό προσπαθεί να δώσει ορισμένες απαντήσεις για πολλά φαινόμενα και δράσεις που παρατηρούμε καθημερινά. Φαινόμενα όπως η φωτοσύνθεση, η μεταφορά του οξυγόνου με το αίμα, η αποικοδόμηση των τροφών ή η μετατροπή του αζώτου της ατμόσφαιρας σε λίπασμα βασίζονται στη δημιουργία Ενώσεων Συναρμογής. Οι Ενώσεις Συναρμογής αποδεικνύουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι τα όρια Ανόργανης και Οργανικής Χημείας δεν έχουν κανένα νόημα.
Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα αντιληφθεί ότι οι θεωρίες που αναπτύσσονται δεν αποτελούν αυτοσκοπό. Τα θεωρητικά στοιχεία θεωρούνται απαραίτητα εφόδια γνώσης για να καταλάβουμε τις χημικές, φασματοσκοπικές και μαγνητικές ιδιότητες των ενώσεων συναρμογής και κατ’ επέκταση της ύλης.
Στο κεφάλαιο των ασκήσεων αναλύεται διεξοδικά ο τρόπος σκέψης, προκειμένου να απαντηθούν ερωτήματα που προκύπτουν από την καταγραφή πειραματικών δεδομένων.
Ο αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι η συμπεριφορά των υλικών και των βιολογικών συστημάτων γίνεται περισσότερο κατανοητή όταν γνωρίζει καλά τη Βιοσυναρμοστική Χημεία.
Ο τίτλος του βιβλίου «Βιοσυναρμοστική Χημεία» θέλει να δηλώσει τη στενή σχέση που έχουν η Χημεία Ενώσεων Συναρμογής και η δομή και δράση των βιολογικών συστημάτων.
Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 1
Εισαγωγή στη Βιοσυναρμοστική Χημεία
- Εξέλιξη της Ζωής πάνω στον Πλανήτη μας
1.1.1 Στάδιο Εξέλιξης και Ομοιόστασης
1.1.2 Η Δημιουργία Σύγχρονων Βιολογικών Συστημάτων
1.1.3 Η Παρουσία των Χημικών Στοιχείων στα Βιολογικά Συστήματα
1.1.4 Ο Ρόλος του Δυναμικού Οξειδοαναγωγής
1.1.5 Παράγοντες που επηρεάζουν τα Δυναμικά Οξειδοαναγωγής στα Σύμπλοκα
1.1.6 Ο Ρόλος των Στοιχείων και των Ενώσεών τους - Γενική Εικόνα της Χημείας Ενώσεων Συναρμογής1.2.1 Συστατικά των Συμπλόκων
1.2.2 Στερεοχημεία των Συμπλόκων Ενώσεων
1.2.3 Διάκριση των Ligands
Κεφάλαιο 2
Ονοματολογία Ενώσεων Συναρμογής
- Γενικοί Κανόνες Ονοματολογίας Συμπλόκων Ενώσεων
2.1.1 Tα Kεντρικά Ατομα
2.1.2 Η Ένδειξη του Βαθμού Οξείδωσης και της Αναλογίας
2.1.3 Προθέματα Δομής
2.1.4 Καταλήξεις
2.1.5 Σειρά Παραθέσεως των Ligands
2.1.6 Ονοματολογία των Ligands
2.1.7 Διάκριση Τρόπου Συναρμογής των Ligands
2.1.8 Χρήση Συντμήσεων - Ειδικές Περιπτώσεις Ονοματολογίας
2.2.1 Σύμπλοκα με Ακόρεστα Μόρια ή Ομάδες
2.2.2 Προσδιορισμός της Στοιχειομετρίας
2.2.3 Προσδιορισμός Δομής
2.2.4 Μεταλλοκένια (metallocenes)
2.2.5 Παράγωγα του Φερροκενίου (ferrocenes)
2.2.6 Ρίζες Ferrocenyl - Ισομέρεια των Ενώσεων Συναρμογής2.3.1 Ισομέρεια Δομής
2.3.2 Ισομέρεια Σπιν
2.3.3 Iσομέρεια των Ligands
2.3.4 Oπτική Ισομέρεια
2.3.5 Γεωμετρική Ισομέρεια - Δι– και Πολυπυρηνικές Ενώσεις Συναρμογής
2.4.1 Δι– και Πολυπυρηνικά Σύμπλοκα με Ομάδες Γέφυρες
2.4.2 Εκτεταμένες Δομές
2.4.3 Δι– και Πολυπυρηνικές Ενώσεις χωρίς Ligands-Γέφυρες
Κεφάλαιο 3
Τάξεις Ενώσεων Συναρμογής
- Ενώσεις Συναρμογής με Αλογόνα και Ψευδαλογόνα
- Το Νερό ως Ligand
- Υδροξο- και Οξο- Σύμπλοκα
- Υδριδο – Ενώσεις Συναρμογής
- Ενώσεις Συναρμογής του Διοξυγόνου (Ο2) και του Διαζώτου (Ν2)
- Ενώσεις Συναρμογής με Ligands που έχουν Δότες Ατομα Ν
- Ενώσεις Συναρμογής με Ligands που έχουν Δότες Ατομα Ο
- Καρβονυλικές Ενώσεις Συναρμογής
- Νιτρoζυλο – Ενώσεις Συναρμογής
- Οργανομεταλλικές Ενώσεις Συναρμογής
- Ενώσεις Συναρμογής του Κυκλοπενταδιενίου
- Καρβενο- και Καρβινο- Ενώσεις Συναρμογής
- Αλλες κατηγορίες Ενώσεων Συναρμογής
Κεφάλαιο 4
Συμμετρία και Κρυσταλλογραφικά Συστήματα
- Συμμετρία
4.1.1 Διεργασίες Συμμετρίας
4.1.2 Στοιχεία Συμμετρίας
4.1.3 Ομάδα Σημείου
4.1.4 Διαδικασία Προσδιορισμού της Ομάδας Σημείου ενός Μορίου - Κρυσταλλογραφικά Συστήματα
4.2.1 Μοναδιαία Κυψελίδα (unit cell)
4.2.2 Ομάδα Χώρου (space group) - Πίνακες Χαρακτήρων και Συμβολισμοί
- Πίνακες Χαρακτήρων των σπουδαιοτέρων για τη Χημεία Ομάδων Συμμετρίας
4.4.1 Ομάδες χωρίς Αξονα Συμμετρίας
4.4.2 Ομάδες μόνο με Αξονες Συμμετρίας
4.4.3 Ομάδες Cnv
4.4.4 Ομάδες Cnh
4.4.5 Ομάδες Dn
4.4.6 Ομάδες Dnh
4.4.7 Ομάδες Dnd
4.4.8 Κυβικές Ομάδες Σημείου Τd και Οh
Κεφάλαιο 5
Θεωρίες για το Δεσμό στις Ενώσεις Συναρμογής
- Ιστορικά Στοιχεία
- Θεωρία του Δεσμού Σθένους (Valence Bond Theory)
- Θεωρία των Mοριακών Tροχιακών (Molecular Orbital Theory)
- Η Θεωρία του Κρυσταλλικού Πεδίου (crystal field theory)
5.4.1 Ηλεκτρονική Κατάσταση του Ελευθέρου Ιόντος
5.4.2 Η Θεωρία του Κρυσταλλικού Πεδίου (CFT)
5.4.3 Η Ενέργεια Σταθεροποίησης του Κρυσταλλικού Πεδίου (CFSE) ή Ενέργεια Σταθεροποίησης του Πεδίου των Ligands (LFSE)
5.4.4 Ο π-Δεσμός στις Ενώσεις Συναρμογής
5.4.5 Ηλεκτρονική Δομή των Ενώσεων Συναρμογής
5.4.6 H Διαφοροποίηση των d-Τροχιακών σε άλλες Γεωμετρίες
5.4.7 Η Συμμετρία των d–Τροχιακών λόγω Επίδρασης του Πεδίου των Ligands - Αλληλεπίδραση Τροχιάς – Σπιν στα Σύμπλοκα
5.5.1 Το Φαινόμενο Jahn – Teller - Διαγράμματα Tanabe-Sugano και Orgel
5.6.1 Υπολογισμός του 10Dq και του β για Οκταεδρικά Οh Σύμπλοκα
5.6.2 Υπολογισμός του 10Dq και του β για το Οκταεδρικό Οh Σύμπλοκο Ni[(CH3)2SO]6(ClO4)2
5.6.3 Υπολογισμός του 10Dq και του β για το Τετραεδρικό Td Σύμπλοκο [Co (tetramethylguanidine)4]2+
5.6.4 Υπολογισμός Παραμέτρων Racah Β και Racah C για το Ιόν V(ΙΙΙ)
5.6.5 Διαγράμματα Tanabe-Sugano για Οκταεδρικό Πεδίο
Κεφάλαιο 6
Σύνθεση Ενώσεων Συναρμογής
- Αντιδράσεις Προσθήκης
- Αντιδράσεις Διάσπασης
- Αντιδράσεις Οξειδοαναγωγής
- Αντιδράσεις Αντικατάστασης
- Σταθερότητα των Ενώσεων Συναρμογής
Κεφάλαιο 7
Αντιδράσεις των Ενώσεων Συναρμογής
- Αντιδράσεις στο Mεταλλικό Kέντρο
7.1.1 Οξείδωση – Αναγωγή Εξωτερικής Σφαίρας
7.1.2 Μεταβολή του Αριθμού Συναρμογής Χωρίς Οξειδοαναγωγή
7.1.3 Οξειδωτική Προσθήκη και Αναγωγική Απόσπαση - Αντιδράσεις στα Συναρμοσμένα Ligands
7.2.1 Αντιδράσεις Yδρόλυσης
7.2.2 Αντιδράσεις Πυρηνόφιλης – Ηλεκτρονιόφιλης Προσβολής
7.2.3 Οξειδοαναγωγικές Αντιδράσεις
7.2.4 Αντιδράσεις Υποκατάστασης στο Συναρμοσμένο Ligand - Αντιδράσεις στο Σύμπλοκο
7.3.1 Αντιδράσεις Μεταβολής Στερεοχημείας
7.3.2 Αντιδράσεις Αντικατάστασης των Ligands
7.3.3 Τα Σύμπλοκα ως Ligands
Κεφάλαιο 8
Εκλεκτική Δέσμευση και Ανταγωνιστική Δράση Μεταλλοϊόντων
- Τα Μεταλλοένζυμα
- Εκλεκτική Δέσμευση Ιχνοστοιχείων8.2.1 Ανταγωνιστική Δράση Μο–Cu
- Ενεργή Σταθερά Σταθερότητας
- Εκλεκτική Δέσμευση με βάση το Σθένος του Μετάλλου
- Εκλεκτική Δέσμευση με βάση τη Γεωμετρία Συναρμογής
- Εκλεκτική Δέσμευση με βάση το Ατομο Συναρμογής
- Εκλεκτική Δέσμευση με βάση τη Σταθεροποίηση της Κατάστασης του Σπιν
- Εκλεκτική Δέσμευση με σχηματισμό Πολυπυρηνικών Ενώσεων (clusters)
- Εκλεκτική Δέσμευση με βάση το Μέγεθος του Μεταλλοϊόντος8.9.1 Κορονοειδείς Ενώσεις
Κεφάλαιο 9
Ενώσεις Συναρμογής και Διάφορες Εφαρμογές
- Το Φωτοσύστημα
- Τεχνητή Φωτοσύνθεση
9.2.1 Αγωγοί και Μονωτές
9.2.2 Μοριακοί Ευαισθητοποιητές
9.2.3 Οι Ημιαγωγοί - Μαγνητικά Υλικά
- Καταλύτες και Οργανική Σύνθεση
- Φαρμακευτική
Ασκήσεις
Ασκήσεις για λύση
Βιβλιογραφία
Παράρτημα: Κατάλογος ονομάτων και σύντομα βιογραφικά στοιχεία
Ευρετήριο Όρων