Σπουδές Φύλου / Gender Studies

Απόσπασμα από την εισαγωγή

… το έναυσμα για τον ανά χείρας τόμο προέκυψε από τη διημερίδα Σπουδές Φύλου σε Α.Ε.Ι της Ελλάδας και του Εξωτερικού: Αποτίμηση και Προοπτικές που πραγματοποιήθηκε στο Α.Π.Θ. (31.3.-1.4.2005), στο πλαίσιο του Διατμηματικού Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (Δ.Π.Π.Σ.) για Θέματα Φύλου και Ισότητας του ιδίου πανεπιστημίου. Καθώς το πρόγραμμα αυτό (αλλά και όλα τα αντίστοιχα σε επτά ακόμη Α.Ε.Ι.) διήνυε πέρσι τον δεύτερο -και τελευταίο, σύμφωνα με τις αρχικές προδιαγραφές του Υ.Π.Ε.Π.Θ.- χρόνο της λειτουργίας του, ένας βασικός στόχος της διοργάνωσης ήταν να καταγράψει τα πρώτα βήματα μιας επισημότερης θεσμοθέτησης των Σπουδών Φύλου/Γυναικείων Σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο στα ελληνικά Α.Ε.Ι. Ταυτόχρονα όμως η διημερίδα επιδίωξε να αντιπαραβάλει τη νηπιακή αυτή κατάσταση στην Ελλάδα με προγράμματα/εγχειρήματα Σπουδών Φύλου/Γυναικείων Σπουδών του εξωτερικού που διαθέτουν μακρόχρονη ιστορία κάτω από, εν μέρει, εντελώς διαφορετικές συνθήκες.
Ως εκ τούτου, περιελάμβανε τρεις θεματικές ενότητες, η πρώτη από τις οποίες αποσκοπούσε σε μια συνολική εξέταση των Δ.Π.Π.Σ. για Θέματα Φύλου και Ισότητας στα ελληνικά Α.Ε.Ι. Από εκπροσώπους των προγραμμάτων ζητήθηκε να παρουσιάσουν τα βασικά χαρακτηριστικά του δικού τους Δ.Π.Π.Σ., τα προβλήματα που αντιμετώπισαν κατά τη λειτουργία του, τα πλεονεκτήματα ή και μειονεκτήματα της σύστασης αυτών των προγραμμάτων, τις προοπτικές συνέχισής τους, αλλά και τους θεωρητικούς προβληματισμούς που προέκυψαν.
Η δεύτερη θεματική ενότητα εστιάστηκε στην ανάπτυξη των Σπουδών Φύλου/Γυναικείων Σπουδών σε χώρες της ΝΑ Ευρώπης και στα ιδιαίτερα γεωπολιτικά συμφραζόμενά τους.
Τέλος, βασικό άξονα της τρίτης ενότητας αποτέλεσαν τα κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον των Σπουδών Φύλου/Γυναικείων Σπουδών από την οπτική συναδέλφων με μακρά θητεία σε ευρωπαϊκά Α.Ε.Ι. όπου οι Σπουδές Φύλου/Γυναικείες Σπουδές αποτελούν εδώ και δεκαετίες αυτονόητη πραγματικότητα.

Περιεχόμενα / Contents

Εισαγωγή / Introduction
Θεοδοσία – Σούλα Παυλίδου
Σπουδές Φύλου στα Ελληνικά Α.Ε.Ι.: Αποτίμηση και Προοπτικές
Theodossia-Soula Pavlidou
Gender Studies at Greek Universities: Assessment and Perspectives

Mέρος Α΄
Φύλο και Ισότητα: Η πρώτη διετία των διατμηματικών προπτυχιακών προγραμμάτων στα Ελληνικά Α.Ε.Ι.
Part A
Gender and equality: the first two years of the interdepartmental undergraduate programmes at Greek universities

• Ντίνα Βαΐου
  Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο: Φύλο και Χώρος
  Dina Vaiou
  Νational Τechnical University of Athens:Gender and Space
• Βασιλική Δενδρινού & Στέλλα Βοσνιάδου
  Eθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Το Πρόγραμμα ΘΕ.ΦΥΛ.ΙΣ.
  Bessie Dendrinos & Stella Vosniadou
  Νational & Kapodistrian University of Athens: The Undergraduate Programme THE.FYL.IS.
• Στέλλα Βοσνιάδου & Λυδία Βαΐου
  Eθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Η Θέση των Γυναικών στο Ακαδημαϊκό Προσωπικό των Ελληνικών Πανεπιστημίων
  Stella Vosniadou & Lydia Vaiou
  Νational & Kapodistrian University of Athens: Women’s Place in the Academic Staff of Greek Universities
• Στέλλα Βοσνιάδου & Λυδία Βαΐου
  Eθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Προτάσεις για την Ανάπτυξη Πολιτικών Φύλου και Ισότητας στα Ελληνικά Πανεπιστήμια
  Stella Vosniadou & Lydia Vaiou
  Νational & Kapodistrian University of Athens: Proposals for the Development of Gender and Equality Policies at Greek Universities
• Ελένη Νίνα-Παζαρζή
  Πανεπιστήμιο Πειραιώς: Ισότητα των Φύλων και Εργασία. Διεπιστημονική Προσέγγιση
  Eleni Nina-Pazarzi
  University of Piraeus: Gender Equality and Labour. Interdisciplinary Approach
• Μαρία Στρατηγάκη
  Πάντειο Πανεπιστήμιο: Σπουδές Φύλου και Ισότητας στις Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες
  Maria Stratigaki
  Panteion University: Studies on Gender and Equality in Political and Social Sciences
• Ρίκα Μπενβενίστε
  Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Οι Σπουδές Φύλου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Ένας Πρώτος Απολογισμός
  Rika Benveniste
  University of Thessaly: Gender Studies at the University of Thessaly. A First Assessment
• Σάσα Λαδά
  Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: Το Δ.Π.Π.Σ. για Θέματα Φύλου και Ισότητας
  Sasa Lada
  Aristotle University of Thessaloniki: The Undergraduate Programme for Topics in Gender and Equality

Mέρος Β΄
Σπουδές φύλου σε χώρες της Ν.Α. Ευρώπης
Part B
Gender studies in se european countries

• Svetlana Slapsak
  Changing Patterns of Sisterhood: Feminisms in the Post-Υugoslav Regions
  Svetlana Slapsak
  Μεταβαλλόμενα Πρότυπα της Γυναικείας Αδελφοσύνης: Φεμινισμοί στις Μετα-Γιουγκοσλαβικές Περιοχές
• Dasa Duhacek
  Belgrade Women’s Studies Center – Next Stage?
  Dasa Duhacek
  Tο Κέντρο Γυναικείων Σπουδών του Βελιγραδίου – Το Επόμενο Στάδιο;
• Biljana Kasic
  Women’s Studies in Croatia: Challenging Contexts and Boundaries
  Biljana Kasic
  Γυναικείες Σπουδές στην Κροατία: Αμφισβητώντας τα Πλαίσια και τα Όρια
• Katerina Kolozova
  Gender Studies in the Context of the Balkans:The Perspectives and Experiences of Skopje
  Katerina Kolozova
  Σπουδές Φύλου στο Πλαίσιο των Βαλκανίων: Οι Προοπτικές και οι Εμπειρίες των Σκοπίων
• Miglena Nikolchina
  Gender Studies and the University: The Bulgarian Case
  Miglena Nikolchina
  Σπουδές Φύλου και Πανεπιστήμιο: Η Βουλγαρική Περίπτωση
• Serpil Sancar Usur
  Women’s Studies in Turkish Academic Life
  Serpil Sancar Usur
  Γυναικείες Σπουδές στην Τουρκική Πανεπιστημιακή Ζωή

Mέρος Γ΄
Κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον
Part C
Crucial issues for the future

• Jalna Hanmer
  What is the Relevance of Women’s and Gender Studies?
  Jalna Hanmer
  Ποιά είναι η Σημασία των Γυναικείων Σπουδών_/_Σπουδών Φύλου
• Νina Lykke
  Intersectionality – A Useful Concept for Feminist Theory?
  Νina Lykke
  Τομικότητα – Μια Χρήσιμη Έννοια για τη Φεμινιστική Θεωρία;
• Rosi Braidotti
  Beyond Interdisciplinarity:
  The New Transversal Feminist Theories
  Rosi Braidotti
  Πέρα από τη Διεπιστημονικότητα: Οι Νέες Εγκάρσιες Φεμινιστικές Θεωρίες

Παράρτημα Ι
Διατμηματικά Προπτυχιακά Προγράμματα για Θέματα Φύλου και Ισότητας στα Eλληνικά Α.Ε.Ι.
Annex I
Interdepartmental Undergraduate Programmes for Topics in Gender and Equality at Greek Universities

Παράρτημα ΙI
Μεταπτυχιακά Προγράμματα για Θέματα Φύλου και Ισότητας στα Ελληνικά Α.Ε.Ι.
Annex II
Postgraduate Programmes for Topics in Gender and Equality at Greek Universities