60 Χρόνια (1951-2011) Εκπαιδευτικής και Ερευνητικής Δραστηριότητας στο Χώρο της Ελληνικής Αγροτικής Οικονομίας

Με τη συμπλήρωση 60 ετών από την έναρξη της πανεπιστημιακής μου σταδιοδρομίας σκέφθηκα να παρουσιάσω ένα δημοσίευμα που να περιλαμβάνει την εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητά μου στο χώρο της Αγροτικής Οικονομίας της Ελλάδος κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου και την πρώτη 10ετία του 21ου αιώνα. Η σκέψη μου αυτή ενισχύθηκε από το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια διατυπώθηκαν απόψεις (γραπτά και προφορικά), ευτυχώς ελάχιστες, ότι στη χώρα μας η γεωργοοικονομική έρευνα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Μάλιστα την ελάχιστη υπάρχουσα την εντοπίζουν σε ορισμένες υπηρεσίες και άτομα του Υπουργείου Γεωργίας, της Αγροτικής Τράπεζας και του ΚΕΠΕ, προφανώς αγνοούντες την συντελεσθείσα ευρύτατη έρευνα στον τομέα της αγροτικής μας οικονομίας από πολλούς αξιόλογους γεωργοοικονομολόγους των ομώνυμων Εργαστηρίων των Γεωπονικών Σχολών και σποραδικά των Σπουδαστηρίων ορισμένων Οικονομικών Σχολών της χώρας μας κατά την τελευταία υπερπεντηκονταετία.
Είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι υπήρξα ένας από τους πρώτους που συνέβαλαν ουσιαστικά στη θεμελίωση της σύγχρονης γεωργοοικονομικής έρευνας της χώρας μας από τα πρώτα χρόνια της 10ετίας του 1950 τόσο με τη συλλογή πρωτογενών φυσικών ή τεχνικών και οικονομικών (γεωργολογιστικών) δεδομένων, όσο και με την εφαρμογή κλασικών ή βασικών και στατιστικομαθηματικών μεθόδων ανάλυσης αυτών. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι από το 1935 που ιδρύθηκε η Υπηρεσία Γεωργοοικονομικής Έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας και το 1937 που συστάθηκε η Εταιρεία Γεωργοοικονομικών Ερευνών μέχρι το 1950 δεν είδε το φως της δημοσιότητος καμιά εργασία που να στηρίζεται σε γεωργολογιστικά δεδομένα και να κάνει χρήση ποσοτικών μεθόδων ανάλυσης.
Παρά τη συνεχή διαχρονικά συμμετοχή μου στην συντελούμενη έρευνα των οικονομικών προβλημάτων της γεωργικής μας παραγωγής (φυτικής και ζωϊκής) κατά τα τελευταία πενήντα και πλέον χρόνια (1955-2010), η παρουσίαση του επιτελεσθέντος ερευνητικού μου έργου δεν αποσκοπεί στην προβολή του προσώπου μου, αλλά στη σφοδρή επιθυμία μου όπως αυτό αποτελέσει μια ιστορική παρακαταθήκη για τις επερχόμενες γενεές γεωργοοικονομολόγων της χώρας μας. Μάλιστα προβαίνω στην παρουσίαση αυτή με τη συναίσθηση ότι απηχώ τις απόψεις και τους οραματισμούς όλων των γεωργοοικονομολόγων της εποχής εκείνης που σήμερα δεν βρίσκονται στη ζωή.
Ελπίζεται ότι η παρούσα δημοσίευση, που αντανακλά την εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα και εμπειρία μιας εξηκονταετίας και ιδιαίτερα την αναφερόμενη στις πολύ δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες ξεκίνησα και συνέχισα τις γεωργοοικονομικές έρευνες των πρώτων 10ετιών, μπορεί να αποβεί χρήσιμη τόσο για τους σημερινούς, όσο και για τους αυριανούς επιστήμονες που ασχολούνται ή θα ασχοληθούν με την εκπαίδευση και την έρευνα της αγροτικής μας οικονομίας.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή

Διάκριση εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου σε χρονικές περιόδους
Ι. Παρουσίαση εκπαιδευτικής δραστηριότητας χρονολογικά

1. Εκπαιδευτική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1951-1959
2. Εκπαιδευτική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1959-1966
3. Εκπαιδευτική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1966-1993
4. Εκπαιδευτική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1993-2010

ΙΙ. Παρουσίαση ερευνητικής δραστηριότητας χρονολογικά

1. Ερευνητική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1953-1960
2. Ερευνητική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1961-1963
3. Ερευνητική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1964-1970
4. Ερευνητική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1971-1993
5. Ερευνητική δραστηριότητα χρονικής περιόδου 1994-2010

Συμβολή στην εκπαίδευση και την έρευνα της αγροτικής οικονομίας της χώρας μας
Ι. Συμβολή στη γεωργική και ειδικότερα στη γεωργοοικονομική εκπαίδευση

1. Στην αρτιότερη οργάνωση της πρακτικής εκπαίδευσης των τριτοετών φοιτητών γεωπονίας
2. Στην αναβάθμιση της πτυχιακής διατριβής των τελειοφοίτων γεωπονίας
3. Στη συμπλήρωση της θεωρίας μ’ ένα πλήρες λογιστικό παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση και εφαρμογή της λογιστικής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις
4. Στον εμπλουτισμό της θεωρίας των γεωργοοικονομικών μαθημάτων με δεδομένα έρευνας από την ελληνική γεωργία

ΙΙ. Συμβολή στη γεωργοοικονομική έρευνα της χώρας μας

1. Στην πρώτη εφαρμογή της λογιστικής στις ελληνικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις ως μεθόδου συγκέντρωσης και ανάλυσης τεχνικοοικονομικών δεδομένων, δηλ. ως μεθόδου γεωργοοικονομικής ανάλυσης
2. Στο διαχωρισμό του αρχικού καθαρού εισοδήματος από τη γεωργία σε γεωργικό και γεωργικό οικογενειακό
3. Στην αποφυγή τήρησης ορισμένων τεχνικοοικονομικών δεδομένων όλων των κλάδων παραγωγής της γεωργικής εκμετάλλευσης για τον επιμερισμό των γενικών δαπανών όταν διερευνάται ένας μόνο κλάδος παραγωγής αυτής
4. Στην επινόηση και εφαρμογή στη γεωργία ενός «άτυπου» λογιστικού συστήματος που συνδυάζει την απλότητα με την αποτελεσματικότητα
5. Στη μεθοδολογία ανάλυσης τύπων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, πολύ δε περισσότερο αυτοτελών κλάδων γεωργικής παραγωγής
6. Στο διαμοιρασμό του συνολικού κέρδους μιας γεωργικής εκμετάλλευσης ή ενός κλάδου γεωργικής παραγωγής μεταξύ των τριών βασικών συντελεστών παραγωγής κατά τον υπολογισμό της προσόδου τους
7. Στον προσδιορισμό της πραγματικής οικονομικότητος των πολυετών κλάδων γεωργικής παραγωγής
8. Στην εκτίμηση της αξίας των καρποφόρων δένδρων σε οποιοδήποτε έτος από την έναρξη της παραγωγής τους μέχρι την έναρξη της σταθερής παραγωγής τους
9. Στη χρήση της αξίας των ενσωματούμενων συντελεστών παραγωγής υπό μορφή καρποφόρων δένδρων στην τεχνικοοικονομική ανάλυση αυτών αντί της παραγωγικής ή αγοραίας αξίας τους
10. Στην παρουσίαση ενός εμπειρικού τρόπου σύνταξης του αρίστου σχεδίου παραγωγής μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, όταν στον καταρτισμό του περιλαμβάνεται κάθε κλάδος παραγωγής αυτής όχι μόνο με τις μέσες τιμές των τεχνικοοικονομικών του συντελεστών αλλά και με τη διακύμανση αυτών
11. Στην επαλήθευση της παραδοχής της Cobb-Douglas συνάρτησης παραγωγής περί συνεχούς αύξησης του ακαθάριστου εισοδήματος (τουλάχιστον για περιορισμένες τιμές του μεταβαλλόμενου συντελεστού) δια μέσου του παραμετρικού προγραμματισμού
12. Στη μεθοδολογία προσέγγισης του προβλήματος αποφυγής της υπερχρέωσης των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων
13. Στη σύγκριση της οικονομικότητος της χοιρομητέρας μεταξύ εκμεταλλεύσεων μιας χώρας και πολύ περισσότερο μεταξύ εκμεταλλεύσεων διαφόρων χωρών όχι ανά κύκλο αναπαραγωγής και πάχυνσης αλλά ανά έτος
14. Στη μεθοδολογία κατανομής των γενικών δαπανών ενός κλάδου γεωργικής παραγωγής μεταξύ των συνδεδεμένων κύριων προϊόντων του
15. Στη δημιουργία τεχνικοοικονομικών συντελεστών των διαφόρων κλάδων φυτικής και ζωϊκής παραγωγής
16. Στη μεθοδολογία προσδιορισμού του αρίστου χρόνου απομάκρυνσης ενός ζώου από την παραγωγική διαδικασία ή αντικατάστασης αυτού από νεότερο της ιδίας παραγωγικής κατεύθυνσης
17. Στον προσδιορισμό του πραγματικού ύψους του επιτυγχανόμενου οικονομικού αποτελέσματος ανά παραγωγικό ζώο συγκρίνοντες αυτό μεταξύ μεμονωμένου ζώου και ενταγμένου σε αγέλη ή ποίμνιο οργανωμένης κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης
18. Στην κωδικοποίηση της χρησιμοποιούμενης διεθνώς γεωργοοικονομικής ορολογίας

Διεξαχθείσες γεωργοοικονομικές έρευνες

1. Μορφή, σκοπός και αντικείμενα διεξαχθεισών γεωργοοικονομικών ερευνών
2. Επιλογή γεωργικών εκμεταλλεύσεων και γεωργών και τρόπος συνεργασίας μ’ αυτούς
3. Μεθοδολογία συγκέντρωσης και ανάλυσης τεχνικοοικονομικών δεδομένων
4. Προϋποθέσεις επιτυχούς διεξαγωγής μιας γεωργοοικονομικής έρευνας
5. Γεωργοοικονομικές έρευνες που σχεδιάσθηκαν και εκτελέσθηκαν κατά χρονικές περιόδους και περιοχές
   α) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περίοδο 1953-1960
   β) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περίοδο 1961-1963
   γ) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περίοδο 1964-1970
   δ) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περιόδο 1971-1974
   ε) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περίοδο 1975-1993
   στ) Γεωργοοικονομικές έρευνες που έγιναν τη χρονική περίοδο 1994-2010
6. Συνοπτική παρουσίαση των προαναφερθεισών ερευνών κατά μεγάλα γεωγραφικά διαμερίσματα

Συνθήκες διεξαγωγής γεωργοοικονομικών ερευνών και διατεθείσες ερευνητικές πιστώσεις

1. Συνθήκες υπό τις οποίες διεξήχθηκαν οι γεωργοοικονομικές έρευνες
2. Διατεθείσες ερευνητικές πιστώσεις και πηγές προέλευσης αυτών

Συνεργασίες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στα πλαίσια της αγροτικής μας οικονομίας

1. Συνεργασία με δημόσιους φορείς
2. Συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς

Αξιοποίηση διεξαχθεισών γεωργοοικονομικών ερευνών

1. Αξιοποίηση αποτελεσμάτων γεωργοοικονομικών ερευνών από τους παραγωγούς
2. Αξιοποίηση δημοσιευθεισών εργασιών από Γεωργικές Υπηρεσίες, Οργανώσεις και Οργανισμούς

Οργάνωση γεωργοοικονομικών ερευνών σε εθνικό επίπεδο

1. Προσπάθειες εισαγωγής της λογιστικής στην ελληνική γεωργία και ανάγκη θέσπισης υποχρεωτικής εφαρμογής αυτής στις σύγχρονες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και επιχειρήσεις ως βάση επιτυχούς οργάνωσης των γεωργοοικονομικών ερευνών
2. Ίδρυση, Διάρθρωση (κεντρικά και περιφερειακά) και Λειτουργία Κέντρου Γεωργοοικονομικών Ερευνών Πανελλήνιας Εμβέλειας

Συνοπτική παρουσίαση βιογραφικού σημειώματος, επιστημονικής εξέλιξης και λοιπής ενδοπανεπιστημιακής δραστηριότητας κατά χρονολογική σειρά

Συνοπτική παρουσίαση εξωπανεπιστημιακής δραστηριότητας επιστημονικού, διοικητικού και κοινωνικού περιεχομένου κατά χρονολογική σειρά
Επιστημονικές εργασίες και συγγράμματα κατά χρονολογική σειρά

1. Τίτλοι δημοσιευθεισών ερευνητικών και λοιπών εργασιών
2. Τίτλοι εκδοθέντων επιστημονικών συγγραμμάτων

Φωτογραφικό παράρτημα
Οικογενειακή κατάσταση